Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2023

Πρώτη παρουσίαση του βιβλίου (Μάιος 2023)

 

Η πρώτη παρουσίαση της «Αίθουσας της Γνώσης» (Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές, 2023) του τελευταίου μέχρι σήμερα βιβλίου του Λεωνίδα-Βασιλείου Μανιάτη, έλαβε χώρα στην Αθήνα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Όψεις του Φανταστικού 2023, τον Μάιο. Η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού υπήρξε συγκινητική και η εκδήλωση χαρακτηρίστηκε από μεγάλη επιτυχία.

Μαζί με την «Αίθουσα της Γνώσης», παρουσιάστηκαν επίσης τα παλαιότερα βιβλία του συγγραφέα «Αλέξανδρος και Σελήνη: Τα Παιδιά του Ήλιου» (2020) και «Νέα Αρκ: Ο Μικρόκοσμος των Ψεμάτων» (2022) που επίσης κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές.


Ακολουθεί το σχετικό φωτογραφικό υλικό από την εκδήλωση:


Στιγμιότυπο της παρουσίασης του βιβλίου από τον συγγγραφέα

Στιγμιότυπο από την παρουσίαση του βιβλίου από τον συγγραφέα.



Το βιβλίο "Η Αίθουσα της Γνώσης" στον πάγκο των βιβλίων των Εκδόσεων Συμπαντικές Διαδρομές

Η Αίθουσα της Γνώσης στον πάγκο των βιβλίων
των Εκδόσεων Συμπαντικές Διαδρομές στην
αρχή της εκδήλωσης.


Φωτογραφία από μέρος του πάγκου των βιβλίων των Εκδόσεων Συμπαντικές Διαδρομές, όπου φαίνονται και τα τρία βιβλία του Λεωνίδα-Βασιλείου Μανιάτη

Η Αίθουσα της Γνώσης στον πάγκο των βιβλίων
των Εκδόσεων Συμπαντικές Διαδρομές στην αρχή
της εκδήλωσης, μαζί με άλλα βιβλία των Εκδόσεων,
συμπεριλαμβανομένων των άλλων δύο βιβλίων του
Λεωνίδα-Βασιλείου Μανιάτη: 
του "Αλέξανδρος και Σελήνη: Τα Παιδιά του Ήλιου"
και της "Νέας Αρκ".



Φωτογραφία του συγγραφέα Λεωνίδα-Βασιλείου Μανιάτη, κρατώντας ένα αντίτυπο της "Αίθουσας της Γνώσης"

Ο συγγραφέας Λεωνίδας-Βασίλειος Μανιάτης, κρατώντας
ένα αντίτυπο του καινούργιου του βιβλίου.




Υπογραφή ενός αντιτύπου της "Αίθουσας της Γνώσης" από τον συγγραφέα, Λεωνίδα-Βασίλειο Μανιάτη

Ο συγγραφέας Λεωνίδας-Βασίλειος Μανιάτης, ενώ υπογράφει αφιέρωση 
σε ένα αντίτυπο του βιβλίου του "Η Αίθουσα της Γνώσης".



Αντίτυπο του βιβλίου "Η Αίθουσα της Γνώσης"

Ένα αντίτυπο του βιβλίου η Αίθουσα της Γνώσης.


Αφήγηση των σελίδων 38-42 του βιβλίου από τον συγγραφέα

 

Παρακολουθήστε ελεύθερα στο παρακάτω video την κατάληξη του κεφαλαίου 3 του βιβλίου «Η Αίθουσα της Γνώσης» (σελ. 38-42) σε αφήγηση του συγγραφέα.


Σε περίπτωση που θέλετε να διαβάσετε ελεύθερα το σχετικό απόσπασμα, κάντε κλικ εδώ.

Τρισδιάστατη αναπαράσταση της Αίθουσας της Γνώσης

 

Η Αίθουσα της Γνώσης, εκτός από τίτλος του βιβλίου, αποτελεί την ονομασία ενός συγκεκριμένου χώρου στον φανταστικό κόσμο του μυθιστορήματος αυτού, περισσότερα για την οποία μπορείτε να διαβάσετε στην αντίστοιχη σελίδα του παρόντος ιστολογίου.

Όμως, πέραν της περιγραφής της εν λόγω Αίθουσας που γίνεται στην σελίδα 208 του βιβλίου, προχώρησα και στην κατασκευή του χώρου αυτού σε ένα τρισδιάστατο ψηφιακό περιβάλλον, προκειμένου να δημιουργήσω μία σειρά από εικόνες της Αίθουσας της Γνώσης, όπως αυτή περιγράφεται στο βιβλίο, χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα τρισδιάστατου σχεδιασμού Blender.

Παρακάτω, παραθέτω μερικές από τις εικόνες αυτές: [για μεγέθυνση, κάντε κλικ επί των εικόνων]


Άποψη του εσωτερικού χώρου της Αίθουσας της Γνώσης από
τον προθάλαμο παρακολούθησης, έξω από αυτήν.


Κάτοψη της Αίθουσας της Γνώσης, με τον προθάλαμο (κάτω)
και τον κυρίως χώρο (πάνω).


Πρόσοψη της Αίθουσας της Γνώσης.

Πλάγια όψη της Αίθουσας της Γνώσης, με τον
προθάλαμο (δεξιά) και τον κυρίως χώρο (αριστερά)

Η Αίθουσα της Γνώσης (χωρίς τον δεξί της τοίχο) με τον
προθάλαμο (αριστερά) και τον κυρίως χώρο (δεξιά).


Άποψη του προθαλάμου της Αίθουσας της Γνώσης, με τον
τοίχο της εισόδου να έχει αφαιρεθεί. Μέσω του παραθύρου
παρακολούθησης είναι εμφανές και τμήμα του κυρίως
χώρου της Αίθουσας (στο βάθος).


Άποψη του κυρίως χώρου της Αίθουσας της Γνώσης, με το ταβάνι
του να έχει αφαιρεθεί. Μέσω του παραθύρου παρακολούθησης είναι
εμφανές και μέρος του προθαλάμου (πίσω δεξιά).



Η εικόνα του εκτυπώσιμου μοντέλου (αρχείου .stl) της Αίθουσας της Γνώσης,
συμβατού με τρισδιάστατους εκτυπωτές. Τα ταβάνια του προθαλάμου και του
κυρίως χώρου της Αίθουσας έχουν αφαιρεθεί και θα πρέπει να εκτυπωθούν
χωριστά, για ένα ποιοτικότερο αποτέλεσμα ως προς το τελικό
τρισδιάστατο αντικείμενο.





Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2023

Συνέντευξη για την σελίδα Η Μαγεία της Ανάγνωσης!!!!


Συνέντευξη στην Fani Koukousi για την σελίδα Η Μαγεία της Ανάγνωσης!!!!

Ημερομηνία δημοσίευσης συνέντευξης: 10 Αυγούστου 2023

Πηγή συνέντευξης: https://www.facebook.com/groups/804022264115645/permalink/999246931259843/ 


6ο ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ

Φιλοξενούμε τον συγγραφέα Λεωνίδα Βασίλειο Μανιάτη.

Λεωνίδας-Βασίλειος Μανιάτης

Καλώς ήρθατε σε ακόμη ένα συγγραφικό ραντεβού. Είναι μεγάλη μας χαρά και τιμή να σας φιλοξενούμε στη νέα μας στήλη κύριε Μανιάτη.

1. 🪄 Ξεκινώντας θα ήθελα να μας πείτε ποιο ήταν το έναυσμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;

🗨️Από πολύ μικρός έτρεφα μεγάλη αγάπη για τα βιβλία, κάτι στο οποίο αναμφιβόλως συνέβαλε το παράδειγμα και των δύο γονιών μου, οι οποίοι, αν και τα αναγνωστικά τους ενδιαφέροντα απείχαν έτη φωτός μεταξύ τους, κατάφεραν να μου μεταδώσουν την αγάπη για την λογοτεχνία ήδη από την προσχολική μου κιόλας ηλικία, μυώντας με όσο μεγάλωνα σε διαφορετικές λογοτεχνικές παραδόσεις και είδη. Επίσης και οι δυο τους, με ενθάρρυναν να στοχάζομαι πάνω στην δομή της πλοκής των βιβλίων που διάβαζα, αλλά και να προσπαθώ να εκφράζομαι λογοτεχνικά, δημιουργώντας τις δικιές μου ιστορίες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, ήδη από την εποχή που ήμουν στο Γυμνάσιο να αρχίσω διάφορους πειραματισμούς με πεζά, αλλά και ποιητικά κείμενα, τα οποία όμως ακόμα δεν είχα σκεφτεί να αξιοποιήσω. Λίγο αφού μπήκα στο Πανεπιστήμιο, αποφάσισα να αρχίσω να συμμετέχω σε διάφορους διαγωνισμούς με κείμενά μου και στο πλαίσιο των ετήσιων Βραβείων Larry Niven, αρκετές νουβελέτες μου κατάφεραν κατά καιρούς να κερδίσουν βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, κάτι που άνοιξε τον δρόμο για την έκδοση και δικών μου βιβλίων, σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές. Μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί τρία βιβλία μου, αλλά και διάφορα κείμενά μου σε ανθολογίες και ελπίζω στο μέλλον να ακολουθήσουν και άλλα .

2.🪄 Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τη λογοτεχνία του φανταστικού και μάλιστα με ιστορική φαντασία; Έπαιξαν ρόλο και οι σπουδές σας;

🗨️Κάτι που λατρεύω στην δημιουργία μίας λογοτεχνικής ιστορίας, εκτός από την διαδικασία της πλοκής και την διαμόρφωση των χαρακτήρων, είναι και η διαδικασία της λογοτεχνικής κοσμοπλασίας. Με τον όρο αυτό,  που συχνά αποδίδεται και με την αγγλική λέξη worldbuilding, εννοείται η διαδικασία του να δημιουργήσει ένας συγγραφέας τον κόσμο στον οποίο λαμβάνει χώρα η πλοκή της ιστορίας του και ανάλογα με το κείμενο, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες σφαίρες κοσμοπλασίας: την κοινωνική (πώς είναι δομημένη η κοινωνία), την ιδεολογική (ποιες ιδέες υπάρχουν στην κοινωνία αυτή και πώς συγκρούονται ή συνδέονται μεταξύ τους), την θρησκευτική (σε τι πιστεύουν οι άνθρωποι την κοινωνίας αυτής), την ιστορική (ποιες ιστορικές καταστάσεις διαμόρφωσαν την κοινωνία αυτή), την γλωσσική (τι γλώσσες ομιλούνται στην κοινωνία αυτή), την πληθυσμιακή (ποιες πληθυσμιακές ομάδες ζουν εκεί), την σφαίρα του couleur local, του ιδιαίτερου χαρακτήρα (ποια στοιχεία υλικού κυρίως πολιτισμού, αλλά και ήθη και έθιμα θα συναντήσει κανείς εκεί), την περιβαλλοντολογική (τι κλίμα επικρατεί εκεί που εκτυλίσσεται η πλοκή), την γεωγραφική (τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής), την βιολογική (τι ζώα και φυτά μπορεί να υπάρχουν εκεί), την μικροβιακή (που αφορά ζητήματα υγείας και ασθενειών), την φυσική (ποιοι φυσικοί κανόνες ισχύουν, αν όχι οι δικοί μας) και την μεταφυσική (τι υπάρχει στην σφαίρα του μεταφυσικού). 

Ωστόσο, για παράδειγμα ένα ιστορικό μυθιστόρημα -που προσωπικά αγαπώ ως ανάγνωσμα- δεν δίνει στον συγγραφέα μεγάλα περιθώρια ελιγμών στο κομμάτι της κοσμοπλασίας και το ίδιο γίνεται και με πολλά άλλα είδη λογοτεχνίας σε μικρότερο βαθμό. Κι αυτό συμβαίνει διότι ο κόσμος μέσα στον οποίο θα ενταχθεί η πλοκή είναι εξ ορισμού πολιτισμικά, χωρικά και χρονικά συγκεκριμένος. Αυτό σημαίνει ότι για λόγους ιστορικής συνέπειας, το κομμάτι της λογοτεχνικής φαντασίας οφείλει να περιοριστεί από το κομμάτι της ιστορικής πληροφορίας. 

Στην λογοτεχνία του φανταστικού αντίθετα, τα πράγματα έχουν αλλιώς. Εδώ είναι θεμιτό η φαντασία να ξεφεύγει από το υπαρκτό, μέχρι και να παράγει ολόκληρους κόσμους εκ του μηδενός, ώστε να τοποθετήσει την πλοκή της εκεί. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο συγγραφέας είναι ελεύθερος να περιγράφει πραγματικά ακραίες καταστάσεις, για να δοκιμάσει έτσι την αντοχή, τον χαρακτήρα και την αποφασιστικότητα των χαρακτήρων του, εξυψώνοντας την ισχύ της ανθρώπινης θέλησης και παράλληλα προειδοποιώντας για δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις που ενδεχομένως να μην είναι τόσο φανταστικές, όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Από τους τρεις κλάδους πάντως της Λογοτεχνίας του Φανταστικού, έχω μία ιδιαίτερη προτίμηση για την επιστημονική φαντασία, η οποία και εστιάζει αρκετά σε θέματα τεχνολογίας -τα οποία όμως σε καμία περίπτωση δεν μονοπωλούν το ενδιαφέρον της- και παράλληλα μπορεί με ευκολία να πλοηγηθεί ανάμεσα στην ουτοπία και στην δυστοπία, με τρόπο πολύ πιο κοντινό στην πραγματικότητα και εύκολα κατανοητό, απ’ ό,τι ας πούμε, η κλασική φαντασία.

Όσον αφορά έπειτα την ιστορική φαντασία, το κομμάτι της με το οποίο έχω ασχοληθεί είναι κυρίως η εναλλακτική ιστορία, στην οποία ενυπάρχουν στοιχεία τόσο της ιστορικής φαντασίας, όσο και της επιστημονικής φαντασίας. Και εδώ ακριβώς τοποθετείται το «Αλέξανδρος και Σελήνη», το πρώτο μου βιβλίο. Εναλλακτική ιστορία σημαίνει την δημιουργία μίας παράλληλης σειράς μη ιστορικών γεγονότων που σταδιακά αποκλίνουν από την ιστορική πραγματικότητα, σχηματίζοντας έναν παράλληλο κόσμο, με πολλά κοινά στοιχεία με τον δικό μας, αλλά παράλληλα αρκετά διαφορετικό από αυτόν. Μία τέτοια ιστορία, εν πολλοίς εστιάζει στο θεμελιώδες ερώτημα του τι θα γινόταν αν κάτι είχε συμβεί διαφορετικά, αλλάζοντας την ροή της Ιστορίας. Αν όμως ο συγγραφέας θελήσει να αναλύσει και το γιατί τα πράγματα έγιναν διαφορετικά, τότε συνήθως χρειάζεται να αξιοποιήσει εργαλεία από την εργαλειοθήκη της λογοτεχνίας του φανταστικού και συνήθως την πρακτική του ταξιδιού στον χρόνο. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μίας τέτοιας ιστορίας για εμένα, είναι ότι η προαναφερθείσα κοσμοπλασία δεν αρχίζει από το μηδέν, αλλά από ένα συγκεκριμένο, ιστορικά ορισμένο σημείο στον χρόνο, φορτισμένο ιδεολογικά και πολιτισμικά με συγκεκριμένο τρόπο, από το οποίο όμως και έπειτα ο συγγραφέας δύναται να χτίσει μία δική του αποκλίνουσα πραγματικότητα, εξετάζοντας πιθανότητες εξέλιξης πραγματικών φορέων, ιδεών και ανθρώπων με έναν τρόπο κατά το δυνατόν πιο λογικοφανή. Η διαδικασία αυτή είναι πολύ πιο δύσκολη (όσον αφορά την μελέτη που χρειάζεται να γίνει) από την δημιουργία ενός κόσμου πλήρως φανταστικού ή που να βασίζεται στο σήμερα, αλλά παράλληλα είναι και τρομερά πιο ενδιαφέρουσα, ως προς την εξέλιξή της.

Θα ήταν πάντως ψέμα το να ισχυριστώ ότι οι σπουδές μου στην Αρχαιολογία δεν συνέβαλλαν στην δημιουργία των φανταστικών κόσμων που περιγράφω. Δεν μιλάω μόνο για το «Αλέξανδρος και Σελήνη», αλλά για όλα μου σχεδόν τα κείμενα. Κι αυτό, διότι η Ιστορία αποτελεί μία σχεδόν ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης και πολιτισμού, από την οποία ένας συγγραφέας μπορεί να αντλήσει διάφορα στοιχεία, να τα αναδιατάξει, συνδυάζοντάς τα με διαφορετικό τρόπο και να τα εντάξει σε ένα φανταστικό λογοτεχνικό πλαίσιο. Η τέχνη άλλωστε συχνά αντλεί έμπνευση από την πραγματικότητα και η Ιστορία δεν είναι παρά μία προσπάθεια καταγραφής αυτής της πραγματικότητας.

3. 🪄 Από πού εμπνευστήκατε για το πρώτο σας βιβλίο με τίτλο «Αλέξανδρος και Σελήνη, Πράξη Α΄, Τα παιδιά του Ήλιου»; 

🗨️Μία από τις περιόδους της Ιστορίας που πάντα με γοήτευε -αν και ομολογουμένως δεν ασχολήθηκα τόσο μαζί της στο πλαίσιο των σπουδών μου- ήταν η Ελληνιστική Περίοδος, η εποχή δηλαδή που ξεκίνησε με τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τελείωσε με την κατάλυση των βασιλείων που ίδρυσαν οι επίγονοί του. Πρόκειται για μία περίοδο που συχνά διδάσκεται ακροθιγώς στα ελληνικά σχολεία, για λόγους μάλλον ιδεολογικούς που δεν είναι εδώ ο χώρος για να αναλυθούν. Αυτό που έχει σημασία όμως είναι ότι επρόκειτο για μία περίοδο πολιτισμικού συγκρητισμού, πνευματικής αφύπνισης και τεχνολογικών θαυμάτων. Μια εποχή κατά την οποία έζησαν σπουδαίοι επιστήμονες, φιλόσοφοι, εφευρέτες και μηχανική όπως ο Αρχιμήδης από τις Συρακούσες, ο Ερατοσθένης από την Κυρήνη, ο Ήρωνας από την Αλεξάνδρεια, ο Ανδρόνικος από την Κύρρο και βέβαια ο άγνωστος κατασκευαστής του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Λαμπρά μυαλά που έζησαν σε μία εποχή που τους παρείχε τα ερεθίσματα και την ελευθερία για να αλλάξουν τον κόσμο. Τεράστιοι γερανοί, ικανοί να ακινητοποιούν πλοία, πανίσχυρα κάτοπτρα που μετέτρεπαν το ηλιακό φως σε όπλο, η πειραματική απόδειξη της σφαιρικότητας της Γης, η κατασκευή υδραυλικών ρολογιών τεράστιας ακριβείας, μηχανών που χρησιμοποιούσαν τον ατμό ως κινητήριο δύναμη και υπολογιστών που προέβλεπαν την κίνηση ουράνιων σωμάτων ήταν μερικά μόνο από τα ιστορικά επιτεύγματα εκείνης της εποχής που δυστυχώς έσβησαν αργότερα, με την πτώση του ελληνορωμαϊκού κόσμου και την έλευση του Μεσαίωνα. Τι θα είχε γίνει όμως αν η τεχνολογία αυτή είχε προλάβει να γενικευτεί και να υιοθετηθεί από το Πτολεμαϊκό Κράτος; Με αυτήν την σκέψη στο μυαλό να με απασχολεί για χρόνια, ξεκίνησα να υφαίνω την πλοκή του «Αλέξανδρος και Σελήνη», χτίζοντάς την πάνω στην υπόθεση ότι η περίφημη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, ένας πραγματικός θεσμός γνώσης στην καρδιά του Πτολεμαϊκού Βασιλείου, θα μπορούσε να έχει παίξει ρόλο καταλύτη στην υιοθέτηση των τρομερών εκείνων αναξιοποίητων αλλά πραγματικών ιστορικά τεχνολογιών. Θα μπορούσε όμως κάτι τέτοιο να αποτρέψει την πτώση των Πτολεμαίων; Να αλλάξει την έκβαση του πολέμου της Ρώμης με την Αίγυπτο; Υπέθεσα πως ναι και έφτιαξα έναν κόσμο όπου η βασίλισσα Κλεοπάτρα και δύο από τα παιδιά της έχουν καταφέρει να ζήσουν μέχρι και το 20 π.Χ., δέκα χρόνια δηλαδή μετά από τον ιστορικό θάνατο της βασίλισσας, τότε που αρχίζει η πλοκή του βιβλίου μου. Ποιοι θα ήταν όμως οι εχθροί της βασίλισσας Κλεοπάτρας και πώς θα προσπαθούσαν να την αντιμετωπίσουν όταν διέθετε τέτοια δύναμη; Η απάντηση ήταν σαφής. Μια συνομωσία. Ένα πονηρό σχέδιο να παίξουν με την ψυχολογία της Κλεοπάτρας, μέσα από έναν κύκλο εκβιασμών και ψεμάτων, χρησιμοποιώντας ως μοχλό πίεσης την ξαφνική εξαφάνιση της πριγκίπισσας Σελήνης. Η Πτολεμαϊκή κοινωνία του «Αλέξανδρος και Σελήνη» είναι σαφώς τεχνολογικά πιο προηγμένη από το ιστορικό της αντίστοιχο, αλλά το ίδιο εύθραυστη με αυτό, χαρακτηριζόμενη από τις ίδιες πολιτικές και στρατηγικές δυνάμεις και αδυναμίες. Ναι μεν, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία σχετική ουτοπία, αλλά πρόκειται για μία ουτοπία στα πρόθυρα της κατάρρευσης και σύντομα το βάρος της ευθύνης για την διατήρησή της θα πέσει στα δίδυμα αδέλφια, τον πρίγκιπα Αλέξανδρο και την πριγκίπισσα Σελήνη που θα χρειαστεί να ωριμάσουν απότομα και να κάνουν σημαντικές θυσίες για να σώσουν τον κόσμο τους από τις φανερές και αφανείς δυνάμεις που τον απειλούν. 

4. 🪄 Νέο βιβλίο αυτή τη φορά δυστοπικό με τίτλο "Νέα Αρκ" Πείτε μας δυο λόγια για αυτό και πως εμπνευστηκατε την ιστορία αυτή. 

🗨️Η νουβέλα αυτή γράφτηκε την εποχή του υποχρεωτικού εγκλεισμού λόγω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Μιας εποχής που μας δίδαξε καλά το πόσο κάτι τόσο μικρό όσο ένας ιός, τίποτα δηλαδή περισσότερο από μία αλληλουχία γενετικών πληροφοριών που δύναται να αντιγράψει τον εαυτό της, μπορεί να έχει την δύναμη να προκαλέσει μία τεράστια ανθρωπιστική και κοινωνική καταστροφή -γιατί όντως και πολλοί άνθρωποι πέθαναν από την πανδημία και η κοινωνία μας άλλαξε για πάντα από αυτήν την εμπειρία. Και σε αυτό το δεύτερο στοιχείο, αποφάσισα να εστιάσω περισσότερο: πώς μία πανδημία (πολύ χειρότερη από τον κορωνοϊό) θα μπορούσε όχι απλά να προκαλέσει την κατάρρευση ενός πολιτισμού, αλλά και να μεταμορφώσει την κοινωνία των επιζώντων. Στην Νέα Αρκ δεν θέλησα να περιγράψω το πέρασμα της ασθένειας, παρά μόνο μέσα από σύντομες διηγήσεις για παρελθοντικά γεγονότα. Δεν με ενδιέφερε τόσο αυτό, όσο η κοινωνία που διαμορφώθηκε μετά. Άρχισα λοιπόν την πλοκή μου αιώνες μετά από το πέρασμα του ιού, σε μία πόλη-κράτος θα μπορούσε κανείς να πει, γνωστή ως Νέα Αρκ. Το όνομά της δεν ήταν τυχαίο. «Νέα», για να ξεχωρίζει από την «Παλαιά Αρκ», την εγκαταλελειμμένη πόλη που αποτελεί τόπο μνήμης για να θυμίζει το τι προϋπήρχε της καταστροφής. Και «Αρκ» διότι σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, η λέξη αυτή σημαίνει την κιβωτό, με όλες της τις βιβλικές αναφορές: εκεί δηλαδή που οι άνθρωποι κατέφυγαν για να γλιτώσουν από την ολοκληρωτική καταστροφή. Αυτό είναι κομβικό για να κατανοήσει κανείς τους ανθρώπους της Νέας Αρκ, οι οποίοι θεωρούν ότι η πόλη της αποτελεί το τελευταίο προπύργιο του πολιτισμού και τους ίδιους ως τους μόνους συνεχιστές της Παλαιάς Πολιτείας, ενός ουτοπικά προβεβλημένου κράτους που κατέρρευσε πριν αιώνες υπό το βάρος της πανδημίας.

Η πανδημία αυτή έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν πιο καταστροφική γίνεται. Ταχεία στην εξάπλωση, χωρίς πολλές προειδοποιήσεις μέσω συμπτωμάτων και απόλυτα θανατηφόρα. Δεν θα ήταν μία φυσική μετάλλαξη, αλλά κάτι πολύ πιο σκοτεινό. Ένα όπλο βιολογικού πολέμου. Ένα όπλο σχεδιασμένο επί τούτου όχι μόνο να σκοτώσει, αλλά κυρίως να τρομοκρατήσει και να καταστρέψει έναν τρόπο ζωής. Οι Εχθροί Πέρα από την Θάλασσα (όπως απλά αναφέρονται), οι κατασκευαστές του ιού, έφτιαξαν λοιπόν έναν ιό σχεδιασμένο να χτυπήσει τους αντιπάλους τους στο σημείο τους εκείνο όπου κυρίως διέφεραν: στην σεξουαλική τους απελευθέρωση. Οι δύο ιοί που παρήγαγαν ήταν λοιπόν σεξουαλικά μεταδιδόμενοι. Ο κάθε ένας από μόνος του ήταν απόλυτα αβλαβής, αλλά έμενε κρυμμένος στον οργανισμό του ξενιστή του για πάντα. Σε περίπτωση όμως ένωσης των δύο ιών ακολουθούσε βέβαιος θάνατος. Εντελώς απροειδοποίητα, αφού η ασθένεια δεν είχε κανένα άλλο σύμπτωμα, το σώμα του φορέα ανατιναζόταν, σαν να είχε μέσα του εκρηκτικά, σκοτώνοντας όποιον ήταν κοντά του και προκαλώντας και υλικές ζημιές. Ήταν ένα εφιαλτικό όπλο, φτιαγμένο για να τρομοκρατεί.

Το αρχικό υγειονομικό πρωτόκολλο της αντιμετώπισης του ιού βέβαια θα περιλάμβανε υποχρεωτική αποχή από την σεξουαλική ζωή, μέχρις ότου αναπτυχθούν τα απαραίτητα τεστ συμβατότητας που θα απέτρεπαν τις νέες μολύνσεις. Όταν όμως, στον πραγματικό κόσμο, ακόμα και η επιβολή της μάσκας κατέληξε ζήτημα αντιπαράθεσης, είναι δυνατόν κάτι τόσο πιο βασικό να πέρναγε χωρίς αντιδράσεις; Και τότε, η «λύση» δόθηκε με έναν λιγότερο επιστημονικό τρόπο. Γρήγορα η παραβίαση του υγειονομικού πρωτοκόλλου ενδύθηκε θρησκευτικό μανδύα και η κάθε παραβίασή του θα ισοδυναμούσε έκτοτε με κολάσιμο αμάρτημα, στο πλαίσιο μίας νέας θρησκευτικότητας που δομήθηκε από το νεοσυσταθέν γυναικείο Ιερό Τάγμα, το οποίο έτσι απέκτησε τεράστια εξουσίας ανάμεσα στους επιζώντες του ιού, αποκτώντας και διατηρώντας τον απόλυτο πνευματικό και θρησκευτικό έλεγχο επί της Νέας Αρκ για αιώνες.

Μέχρι την εποχή που η ανυπακοή ενός νεαρού ζευγαριού θα γινόταν η αιτία να ξεσπάσει μία τεράστια σύγκρουση ανάμεσα στους δύο πυλώνες της εξουσίας της Νέας Αρκ: στην κοσμική εξουσία που εκπροσωπούσε ο Άρχοντας Στρατηγός της πόλης και στην θρησκευτική που εκπροσωπούσε η Πρωθιέρεια του Ιερού Τάγματος. Μπορεί το περιστατικό με το ζευγάρι να αποτέλεσε απλά την αφορμή για το ξέσπασμα αυτό, αλλά ανεξαρτήτως αυτού, η πρωταγωνίστρια, η Ρένα, βρίσκεται τώρα μπροστά σε ένα τρομερό δίλημμα. Ως δόκιμη ιέρεια του Ιερού Τάγματος, οφείλει να υποστηρίξει την Πρωθιέρεια, της οποίας είναι προστατευομένη, αλλά έχοντας ζήσει για χρόνια ως θετή κόρη του Άρχοντα Στρατηγού, το να πάρει θέση στην σύγκρουση αυτή της είναι κάτι τρομερά δύσκολο. Και η απόφασή της γίνεται ακόμα δυσκολότερη, όταν καλείται να διαπράξει στο όνομα του Τάγματος, ένα φρικτό έγκλημα, ενώ παράλληλα ανακαλύπτει την ύπαρξη μυστικών, ικανών να τινάξουν στον αέρα τα θεμέλια της Νέας Αρκ. Το μόνο βέβαιο, είναι ότι η απόφαση που θα πάρει, όποια και αν είναι αυτή, θα αλλάξει για πάντα τον κόσμο της.

5. 🪄 Έχετε λάβει αρκετές διακρίσεις. Πείτε μας δυο λόγια για τα βραβευμένα σας κείμενα.

🗨️ Κατά καιρούς είχα την τιμή να βραβευτώ για διάφορα λογοτεχνικά μου κείμενα και ποιήματα, ορισμένα από τα οποία έχουν μάλιστα δημοσιευτεί στο πλαίσιο λογοτεχνικών ανθολογιών. Θα επικεντρωθώ όμως στα πεζά κείμενα, για τα οποία και με ρωτάτε ή μάλλον σε εκείνα που θεωρώ ως τα πιο σημαντικά μεταξύ αυτών. 

Μία σειρά νουβελετών μου που έχουν βραβευθεί κατά καιρούς με Βραβεία Larry Niven, τοποθετούνται σε ένα Σύμπαν όπου η Γη πρώτα ενώθηκε στο πλαίσιο της Οικουμενικής Αυτοκρατορίας, προκειμένου να σταματήσουν οι πόλεμοι και να οικοδομηθεί ένας επίγειος Παράδεισος και μετά κατέστρεψε αυτήν της την ουτοπία, δημιουργώντας γενετικά τροποποιημένους ανθρώπους, ισχυρότερους και εξυπνότερους από τους κανονικούς. Η νέα αυτή φυλή, οι λεγόμενοι “νέοι άνθρωποι”, σύντομα ριζοσπαστικοποιήθηκε και θέλησε όχι απλά να κυριεύσει την Γη, αλλά και να αφανίσει τους προκατόχους της. Έτσι μέσα σε μία και μόνο νύχτα, γνωστή στους επιζώντες της καταστροφής ως «Νύχτα της Εξόδου» και στους διώκτες τους ως «Νύχτα της Κάθαρσης», ξεκινά ένα πλανητικής κλίμακας πραξικόπημα που εξελίσσεται σε οργανωμένη γενοκτονία. Ο τελευταίος άνθρωπος αυτοκράτορας της Οικουμενικής Αυτοκρατορίας πολεμάει μέχρι τέλους για να δώσει την ευκαιρία σε μερικά εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν την Γη και να ξεχυθούν στο διάστημα για να ξεφύγουν από την οργή των διωκτών τους. Τα έτη από τότε και ύστερα θα μετρούνται ως έτος τάδε μετά την Έξοδο. Λίγες δεκαετίες αργότερα, οι αποικιακές ομάδες των ανθρώπων οι οποίες ξεκίνησαν κατά εθνικές ομάδες, έχουν αποικίσει μία σειρά από κόσμους, γύρω από διάφορα αστέρια σε μία ακτίνα λίγων δεκάδων ετών φωτός από τον Ήλιο μας. Έχουν ξαναχτίσει εκεί τις ζωές τους και προσπαθούν να μπουν σε μια κάποια κανονικότητα, αλλά οι ηγέτες τους είναι σίγουροι ότι σύντομα θα έρθει η ώρα που ο Παράνομος Αυτοκράτορας, ο ηγέτης των μισάνθρωπων διωκτών τους θα θελήσει να ολοκληρώσει το ανόσιο έργο του. Οι ιστορίες που σχετίζονται με αυτό το Σύμπαν, μας ταξιδεύουν σε πολλούς διαφορετικούς πλανήτες της ανθρώπινης διασποράς, ενώ σημαντικό ρόλο σε κάποιες από αυτές παίζουν η δέσποινα Ηλέκτρα, χήρα του τελευταίου Αυτοκράτορα και ο γιος τους, Ιουλιανός που είναι ένας από τους κεντρικούς ήρωες. Οι «Ιστορίες από την Παλιά Γη», «Ο Νόστος» και «Η Απάτη των Χίλιων Χρόνων» (αν και το σημείο τομής δεν είναι εμφανές στο τελευταίο αυτό κείμενο) ανήκουν στο Σύμπαν αυτό και έχουν βραβευτεί στο πλαίσιο των Βραβείων Larry Niven. Στο ίδιο Σύμπαν ανήκουν μερικές ακόμα ιστορίες που έχουν εκδοθεί σε ανθολογίες των εκδόσεων Συμπαντικές Διαδρομές (στους «Θρύλους του Σύμπαντος» VIII και IX). Αυτές είναι «Η Έγερση του Πηγάσου», «Το Βάπτισμα του Πυρός», «Ο Άνθρωπος πίσω από τον Θρύλο», «Οι Πλάνες του Χειμώνα», «Φύλακας Δεσμώτης: Στα Ίχνη του Αποστάτη» και «Φύλακας Δεσμώτης: Το Πορφυρό Λάβαρο», καθώς και κάποια ανέκδοτα κείμενα.

Μία ακόμα νουβέλα μου που διακρίθηκε στα Βραβεία Larry Niven είναι «Ο Τελευταίος Καρπός», μία φανταστική ιστορία που συνδυάζει στοιχεία από την ελληνική και σουμεριακή μυθολογία, αναφερόμενη στο κυνήγι του ιερού καρπού που προσφέρει την αθανασία. Στην ουσία πρόκειται για έναν συγκερασμό του μύθου του Γιλγαμές που αναζητά τον καρπό που θα τον έκανε αθάνατο και της αναζήτησης του Ηρακλή για τον Κήπο των Εσπερίδων. Μόνο που η αναζήτηση έρχεται στο σήμερα, με συντονιστή τον Ιππόλυτο, τον μυστηριώδη διευθυντή του Ομίλου Hesperia που στην νουβελέτα μου αυτή, εξομολογείται την ιστορία του. Κομβική ήταν επίσης και η βράβευση της νουβελέτας «De Bello Deorum: Ατμός και Ατσάλι» που αποτέλεσε θα λέγαμε -αν μου επιτραπεί ένας τηλεοπτικός όρος- τον «πιλότο» για την συγγραφή αργότερα του «Αλέξανδρος και Σελήνη», χωρίς ωστόσο να είναι απαραίτητο κανείς να διαβάσει την νουβελέτα αυτή για να διαβάσει το βιβλίο.

Ένα δημοσιευθέν διήγημά μου που διακρίθηκε στο πλαίσιο του διαγωνισμού «Παιχνίδια του Θρόνου στο Βυζάντιο» ήταν και «Το Πέρασμα των Αγγέλων», το οποίο εξετάζει μία άλλη θεωρητική ιδέα. Τι θα συνέβαινε αν επιλεκτικά παίρναμε μία μερίδα του πληθυσμού της Βυζαντινής Κωνσταντινούπολης, μαζί με την ιδεολογία, το πολίτευμα και τον πολιτισμό του και την «μεταφυτεύαμε», σε έναν άλλο, παρθένο κόσμο, χωρίς επαφές με την Γη από τότε που έπεσε η Κωνσταντινούπολη και έπειτα; Πεντέμισι αιώνες αργότερα, στο σήμερα, οι άνθρωποι αυτοί είναι έτοιμοι να ανοίξουν και πάλι την φυσική χωροχρονική οπή, το λεγόμενο «Πέρασμα των Αγγέλων» για να γυρίσουν στην Κωνσταντινούπολη, αλλά ο Αυτοκράτορας στην πόλη των Ιωαννίνων (όχι την γνωστή) είναι διστακτικός για το κατά πόσον αξίζει μία κατακτητική επανάκτηση της Παλαιάς Αυτοκρατορίας. Και αυτό τον οδηγεί στην δολοφονία του και στην άνοδο στον θρόνο ενός πιο επεκτατικού ηγεμόνα, αποφασισμένου να επικρατήσει και στις δύο πλευρές του Περάσματος των Αγγέλων.

Τέλος να αναφέρω και την προσφάτως βραβευθείσα νουβέλα μου «Η Σύζυγος του Αυτοματοποιού» που διακρίθηκε στο πλαίσιο του 3ου Διαγωνισμού Πεζογραφίας Κέφαλος. Η νουβέλα αυτή τοποθετείται στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, στην πλωτή πολιτεία της Concordia, ένα νέο ευρωπαϊκό κράτος, κυριολεκτικά κατασκευασμένο στην μέση του πελάγους, μονίμως αγκυροβολημένο στην Βόρεια Θάλασσα. Η ξαφνική ανάδειξη των κινδύνων που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, λόγω γεγονότων που συμβαίνουν στην άλλη άκρη της Ευρώπης, έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία πολιτικού αναβρασμού, με ακραίες πολιτικές και θρησκευτικές δυνάμεις να προσπαθούν να επωφεληθούν από την κατάσταση, σκορπώντας το χάος. Στην δίνη του πολιτικού κυκλώνα τότε, παγιδεύεται ο Νέστωρας, ένας προγραμματιστής και σχεδιαστής ρομποτικής τεχνητής νοημοσύνης, ο οποίος κάποτε ήταν κορυφαίος στον κλάδο του, αλλά τώρα κινδυνεύει καθώς κατηγορείται για πράγματα για τα οποία δεν φέρει καμία ευθύνη, ενώ βλέπει τις κατασκευές του να καταστρέφονται από το οργισμένο πλήθος. Την ίδια ώρα, η παραμελημένη σύζυγός του, Αντζέλικα, βρίσκει την ιδανική ευκαιρία για να απαλλαγεί από έναν γάμο που δεν ήθελε, την ώρα που ο δικηγόρος και εραστής της φτάνει στο σημείο να της κάνει μία τρομερή ανήθικη πρόταση που θα μπορούσε να οδηγήσει τον εν διαστάσει σύζυγό της στην απόλυτη καταστροφή. Με τον Νέστωρα να βρίσκεται ένα βήμα πριν την τελική του καταδίκη και με την θανατική ποινή να έχει βγει από τα χρονοντούλαπα της ιστορίας ειδικά για εκείνον, σε ένα άδικο, στημένο εξ αρχής ιερό δικαστήριο, η Εύα, το αγαπημένο του δημιούργημα, αναζητά μία λύση για να σώσει τον εαυτό της, αλλά και την ζωή του δημιουργού της. Και ως τεχνητή νοημοσύνη που είναι, δεν αργεί να βρει την πιο αποτελεσματική πιθανή λύση.

6. 🪄 Τα εξώφυλλα είναι υπέροχα. Τα επιλέγετε εσείς; Ο εκδοτικός οίκος σας είναι αρωγός και συμπαραστάτης σας; Κάνατε και κάποιες παρουσιάσεις. Πώς νιώσατε όταν ήρθατε σε επαφή με τους αναγνώστες σας;

🗨️Όσον αφορά τα εξώφυλλα, αυτά είναι έργο της ομάδας των Εκδόσεων Συμπαντικές Διαδρομές και όλα τους με έχουν αφήσει πραγματικά πάρα πολύ ευχαριστημένο. Πραγματικά, έχουν κάνει καταπληκτική δουλειά με τα εξώφυλλα και των τριών μου βιβλίων και θα ήθελα και από εδώ να τους ευχαριστήσω και πάλι και για αυτά, αλλά και για το σύνολο της αρμονικής μας συνεργασίας.

Όσο τώρα για την ώρα της παρουσίασης ενός βιβλίου στο κοινό, νομίζω ότι αυτή είναι μία από τις πιο όμορφες και παράλληλα συγκινητικές στιγμές για έναν συγγραφέα. Κι αυτό, διότι η αίσθηση του να έρχεται ένας συγγραφέας σε επαφή με το κοινό του, να παρουσιάζει το έργο του και να απαντά σε τυχόν ερωτήσεις από το ακροατήριό του, είναι μοναδική. Επιπλέον θεωρώ βασικό για έναν συγγραφέα να έρχεται σε επαφή με τους αναγνώστες του, διότι γνωρίζοντας καλύτερα το αναγνωστικό του κοινό, μπορεί και ο ίδιος να γίνει σταδιακά καλύτερος στο έργο που του προσφέρει.

7. 🪄Τελευταίο βιβλίο "Η Αίθουσα της Γνώσης". Δυστοπικό μυθιστόρημα. Πως εμπνευστηκατε αυτή την ιστορία;

🗨️«Η Αίθουσα της Γνώσης» είναι ένα μυθιστόρημα αρκετά σκοτεινό, το οποίο μας ταξιδεύει βαθιά κάτω από την Επιφάνεια, στον υπόγειο κόσμο που είναι γνωστός ως Τάρταρα -αλλά που δεν έχει σχέση με τα Τάρταρα της μυθολογίας. Η κοινωνία των Ταρτάρων είναι εν πολλοίς εμπνευσμένη από το παλαιό ινδικό καστικό σύστημα, το οποίο χώριζε τους ανθρώπους σε κάστες, σε ομάδες δηλαδή που είχαν διαφορετικό ρόλο μέσα στην κοινωνία και που απαγορευόταν διά νόμου το να αναμειχθούν μεταξύ τους. Η περίπτωση μίας ολικής καταστροφής της Επιφάνειας της Γης είναι ένα ενδεχόμενο αρκετά υπαρκτό, ως μία σκιά απόλυτου τρόμου, στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων ήδη από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Ωστόσο, αποφάσισα να μην ακολουθήσω σε αυτό την πεπατημένη και να μην επιρρίψω την ευθύνη της καταστροφής στον συνήθη ύποπτο, δηλαδή στην Ανθρωπότητα. Όπως και στην περίπτωση της «Νέας Αρκ», έτσι και εδώ, η καταστροφή έθεσε τα θεμέλια ενός νέου θρησκευτικού συστήματος, της θρησκείας της μεγάλης μητέρας θεάς, η οποία περιέχει ταυτόχρονα στοιχεία προϊστορικών θρησκειών, αλλά και στοιχεία της βιβλικής κοσμοαντίληψης. Για την ίδια την Αίθουσα της Γνώσης, ως μέρος σε αυτόν τον υποχθόνιο κόσμο, σημαντική πηγή έμπνευση έπαιξε και ο Μύθος του Σπηλαίου του Πλάτωνα. Διότι, όποιος μπαίνει στην Αίθουσα της Γνώσης, μαθαίνει την απόκρυφη γνώση ότι ο ζοφερός κόσμος που ξέρει δεν είναι όπως τον έχει μάθει. Με την διαφορά όμως ότι εδώ, η απόκρυφη πραγματικότητα είναι πολύ, πάρα πολύ χειρότερη και η ελπίδα δεν έχει καμία θέση σε αυτήν… Η φρικτή αυτή συνειδητοποίηση οδηγεί πολλούς από τους μύστες της γνώσης αυτής -όλους ανήκοντες στην ανώτερη κάστα- στην κατάθλιψη, στην παράνοια και συχνά στην αυτοχειρία. Και όσοι επιζούν χωρίς να χάσουν το μυαλό τους, γίνονται σκληροί και άκαρδοι, ικανοί για κάθε ανοσιούργημα απέναντι στους υποτελείς τους από τις κατώτερες κάστες, σχεδόν σαν να έχουν χάσει την ίδια τους την ψυχή. 

Σε αυτόν τον τρομερό κόσμο που μαστίζουν η πείνα, οι αρρώστιες, ο υπερπληθυσμός και ο πόλεμος όμως θα γεννηθεί ένα κορίτσι, καταδικασμένο από την αρχή κιόλας της ζωής του να χαθεί μέσα στο διάπυρο μάγμα που κατακλύζει τις υπόγειες στοές των ορυχείων. Ένας καλόψυχος ιερέας όμως της μεγάλης μητέρας θεάς αποφασίζει να παραβεί τις εντολές του και να την σώσει, υιοθετώντας την και μεγαλώνοντάς την σαν παιδί δικό του. Όταν η Λιζ μεγάλωσε, ο θετός της πατέρας την έκανε ιέρεια της θεάς, θέλοντας να αποφύγει τις κακουχίες που θα της επιφύλασσε η ζωή ως μέλος της εργατικής κάστας. Αλλά η Λιζ, γρήγορα αντιλαμβάνεται την αδιαφορία και την υποκρισία πολλών στο ιερατείο και είναι βέβαιη ότι αυτό δεν ήταν το κατάλληλο μέρος για να πραγματοποιήσει το όνειρό της να κάνει την ζωή των συνανθρώπων της λίγο έστω καλύτερη. Μέχρι που κάποια στιγμή συναντά έναν νεαρό Τομεάρχη, έναν τοπικό δηλαδή ηγεμόνα μίας περιοχής στα Τάρταρα, τον Έκτορα Βέρντε, ο οποίος είναι έτοιμος να βάλει τέλος στην ζωή του. Η απόφασή της να τον σταματήσει, θα γίνει η αφορμή να γνωριστούν καλύτερα με αυτόν τον μυστηριώδη άνδρα που τόσα και τόσα τρομερά λέγονταν για αυτόν, ανακαλύπτοντας ότι στην πραγματικότητα ήταν ένας άνθρωπος τσακισμένος από δύσκολες καταστάσεις και τρομερές αποφάσεις. Η παρουσία της Λιζ είναι ευεργετική για την ψυχολογία του Έκτορα και σύντομα, χωρίς να το καταλάβουν, ανακαλύπτουν ο ένας στο πρόσωπο του άλλου την αγάπη· μία αγάπη επικίνδυνη και απαγορευμένη, ικανή να τους οδηγήσει στον θάνατο, λόγω του ότι ανήκαν σε διαφορετικές κάστες και άρα κάθε μεταξύ τους σχέση απαγορευόταν από τον ιερό νόμο. Και τότε, αντί να εγκαταλείψουν τα όνειρα και τις ελπίδες τους, αποφασίζουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, επαναστατώντας ενάντια στην αδικία του κόσμου εκείνου και βάζοντάς τα ακόμα και με δυνάμεις πολύ πιο επικίνδυνες απ’ ό,τι η Λιζ θα μπορούσε να φανταστεί. Με δυνάμεις, οι οποίες θα την οδηγήσουν στην μεγαλύτερη δοκιμασία: στο να βγει ζωντανή από το πιο τρομερό μέρος στα Τάρταρα, από την ίδια την Αίθουσα της Γνώσης.

8. 🪄 Να περιμένουμε σύντομα τη συνέχεια του πρώτου σας βιβλίου Αλέξανδρος και Σελήνη;

🗨️Η αλήθεια είναι ότι αν και το δεύτερο μέρος του «Αλέξανδρος και Σελήνη» το σχεδιάζω χρόνια τώρα, με σκοπό να είναι το δεύτερο από τα τρία συνολικά βιβλία της σειράς, με τον υπότιτλο «Ο Οφθαλμός του Ρα», δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα, καθώς προηγούνται άλλα λογοτεχνικά μου εγχειρήματα, μεταξύ των οποίων και «Η Μούσα της Αναρχίας» (ο τίτλος μπορεί και να αλλάξει) που θα αποτελεί την συνέχεια του τελευταίου μου βιβλίου «Η Αίθουσα της Γνώσης».

Αναφορικά με τα προσχέδια του «Οφθαλμού του Ρα» όμως, μπορώ να σας δώσω μία πρώτη γεύση για το τι να περιμένετε από το βιβλίο αυτό, χωρίς σημαντικά spoilers για το πρώτο βιβλίο της σειράς. Πρωταγωνιστές του βιβλίου παραμένουν τα δίδυμα παιδιά της Κλεοπάτρας: ο βασιλιάς πλέον Αλέξανδρος και η πριγκίπισσα Σελήνη, οι οποίοι συνεχίζουν τον αγώνα τους κατά των συνωμοτών που θέλησαν να προξενήσουν την πτώση της μητέρας τους στο πρώτο βιβλίο. Ένας βασικός θεματικός άξονας θα είναι το μεγάλο ταξίδι του βασιλιά Αλέξανδρου στην Ανατολή, σε αναζήτηση συμμάχων στο απομακρυσμένο Ινδοελληνικό βασίλειο, στον πόλεμο εναντίον των Παρθών. Ένα ταξίδι που θα κρατήσει αρκετά περισσότερο και θα πάρει διαφορετική τροπή απ’ ό,τι περιμένουμε αρχικά. Την ίδια ώρα, ένας δεύτερος θεματικός κύκλος θα μας ταξιδέψει στην αρχαία Ελλάδα. Αν μεγάλο μέρος του πρώτου βιβλίου επικεντρώθηκε στην αρχαία Αθήνα, τώρα θα ταξιδέψουμε στην αρχαία Σπάρτη, όπου η αιχμάλωτη πριγκίπισσα Σελήνη θα πρέπει να αξιοποιήσει την ενσυναίσθηση και την ευστροφία της, για να βρει ανέλπιστους συμμάχους σε ένα εχθρικό περιβάλλον. Ο Νικόδημος θα είναι ένας από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες του πρώτου βιβλίου που θα επιστρέψει στο δεύτερο με πολύ ισχυρότερο ρόλο, μεταμορφωμένος θα έλεγε κανείς μετά την σύντομη γνωριμία του με την πριγκίπισσα Σελήνη και πάντα σε μία αγωνιώδη προσπάθεια να ισορροπήσει μέσα του αυτά που πιστεύει με αυτά που πράγματι συμβαίνουν. Ο Φίλιππος ο Γαλάτης θα βρεθεί ενώπιων ενός μεγάλου διλήμματος, με τον ρόλο του επίσης να αναβαθμίζεται. Είναι επιφορτισμένος από τον βασιλιά Αλέξανδρο να σώσει την αδελφή του, πριγκίπισσα Σελήνη, αλλά ο θάνατος του πατέρα του στην μάχη θέτει όλη του την οικογένεια σε κίνδυνο και πρέπει με κάθε τρόπο να την βοηθήσει, χωρίς όμως να μπορεί να βρεθεί σε δύο μέρη ταυτόχρονα. Τι από τα δύο άραγε θα επιλέξει; Το τελευταίο κεφάλαιο του πρώτου βιβλίου πάντως δεν είναι και το τελευταίο που βλέπουμε την τραγική μορφή της νεαρής Άκας που αν και δεν φταίει σε τίποτα η ίδια, θα γίνει μοχλός πίεσης κατά των συνωμοτών και η διαδικασία αυτή θα την κάνει έναν άλλο άνθρωπο. Ο μυστηριώδης Μιχαήλ θα παίξει επίσης σημαντικό ρόλο, βοηθώντας τον βασιλιά Αλέξανδρο στο ταξίδι του, ενώ και ο Μάρκος Αντώνιος θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό των παιδιών του, πιο αποφασισμένος από ποτέ. Ωστόσο, αν και η κλιμάκωση της ιστορίας αναμένεται να φτάσει σε νέα επίπεδα, στο πλαίσιο του αναμενόμενου αυτού βιβλίου, όπως προανέφερα, αυτό δεν θα ολοκληρώσει την ιστορία της σειράς «Αλέξανδρος και Σελήνη», αλλά θα προετοιμάσει τον δρόμο για το μεγάλο φινάλε στο τρίτο και τελευταίο βιβλίο της σειράς. 

Αν θέλετε πάντως περισσότερα πρόδρομα στοιχεία για την πλοκή του «Οφθαλμού του Ρα», τα λεγόμενα αγγλιστί και “easter eggs”, μπορείτε πάντοτε να τα βρείτε στην νουβελέτα μου «Η Έβδομη Ιέρεια της Σελήνης» που έχει εκδοθεί στο πλαίσιο της λογοτεχνικής ανθολογίας «Θρύλοι του Σύμπαντος X» από τις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές. Εκεί, κατόπιν της απροσδόκητης επανεμφάνισής του, ο Νικόδημος από την Αθήνα -ένας σημαντικός, μη-πρωταγωνιστικός χαρακτήρας της σειράς «Αλέξανδρος και Σελήνη»- πληροφορεί την προστατευομένη του, η οποία ακούει στο όνομα Σεμίραμις (την πρωταγωνίστρια της νουβελέτας), σχετικά τόσο με το ταξίδι του βασιλιά Αλέξανδρου στην Ανατολή, όσο και με την εκδήλωση του μεγάλου κινδύνου για τον οποίο ο Μιχαήλ προειδοποίησε τον Αλέξανδρο στο πρώτο βιβλίο -γεγονότα δηλαδή που μέχρι τότε έχουν πάρει πραγματικά μυθικές διαστάσεις. Ωστόσο, θα σας συμβούλευα να μην αμελήσετε να συνυπολογίσετε και το σχέδιο που έχει καταστρώσει ο Νικόδημος και τις επιπτώσεις που αυτό θα έχει στα όσα ήδη είπε και στην συνέχεια της σειράς. Τέλος, να αναφερθεί και το γεγονός ότι η νουβελέτα αυτή δεν αποτελεί κομμάτι της σειράς «Αλέξανδρος και Σελήνη» και ως εκ τούτου, η ανάγνωσή της δεν αποτελεί ένα είδος λογοτεχνικού «ιντερμεδίου» μεταξύ των δύο βιβλίων, απαραίτητου για την κατανόηση της πλοκής. Η νουβελέτα είναι ανεξάρτητη από την τριλογία των βιβλίων, αλλά απλά περιέχει ορισμένα πρόδρομα στοιχεία για την συνέχεια της πλοκής του «Αλέξανδρος και Σελήνη».

🪄Τελειώνοντας θα ήθελα να σας ευχαριστήσουμε πολύ για τον χρόνο που διαθέσατε ώστε να απαντηθούν οι ερωτήσεις και για τις ιστορικές πληροφορίες. Ευχόμαστε από καρδιάς καλοταξιδα τα βιβλία σας και τα μελλοντικά σας συγγράμματα πάντα να στέφονται με επιτυχία!

🗨️Σας ευχαριστώ πολύ και πάλι για τη συνέντευξη και για τις όμορφες ευχές σας! Επίσης θα ήθελα να προσφέρω στα μέλη της ομάδας σας ένα αντίτυπο του τελευταίου μου βιβλίου με τίτλο Η αίθουσα της γνώσης με προσωπική αφιέρωση, για να μπει σε διαγωνισμό.

Να σημειωθεί ότι τα πρώτα δύο βιβλία έχουν το δικό τους blog. Ετοιμάζεται και για το τρίτο.

Για το Αλέξανδρος και Σελήνη: Τα Παιδιά του Ήλιου: https://alexandros-kai-selini.blogspot.com/

Για την Νέα Αρκ: https://nea-ark.blogspot.com/

 

Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές


Συνέντευξη του συγγραφέα για την σελίδα της Μάουρας Ρομπέσκου

Συνέντευξη στην συνάδελφο συγγραφέα Μάουρα Ρομπέσκου για την προσωπική της σελίδα στο Facebook.

Ημερομηνία δημοσίευσης συνέντευξης: 31 Ιουλίου 2023

Πηγή συνέντευξης: https://www.facebook.com/maourarobescou/posts/709984147806503


Για την τελευταία μέρα του μήνα έχουμε την χαρά να φιλοξενούμε τον συγγραφέα Λεωνίδα-Βασίλειο Μανιάτη και το μυθιστόρημά του

"Η Αίθουσα της Γνώσης"

Εκδόσεις  Συμπαντικές Διαδρομές

1. Πείτε μας δυο λόγια για όσα θέλατε να γνωρίζουμε για εσάς.

Είμαι αρχαιολόγος, ποιητής και συγγραφέας, ενώ επίσης ασχολούμαι και με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, όπως η τρισδιάστατη εκτύπωση, στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το συγγραφικό μου έργο εντάσσεται κατά κύριο λόγο στην Λογοτεχνία του Φανταστικού και κυρίως στην επιστημονική φαντασία. Πολλοί μπορεί να σκεφτούν ότι αυτή μου η επιλογή ίσως δεν συνάδει με τις ακαδημαϊκές μου σπουδές, αλλά προσωπικά προτιμώ να θεωρώ το μέλλον ως την Ιστορία που ακόμα δεν έχει προλάβει να γραφτεί.

Και βέβαια, το όποιο παρόν, δεν θα πρέπει επ’ ουδενί λόγω να αντιμετωπίζεται ως το τέλος της Ιστορίας -όπως και κανένα άλλο «παρόν» που πέρασε δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έτσι. Οι ιστορίες μου λοιπόν, συχνά δανείζονται στοιχεία πολιτισμού, τεχνολογίας και ιδεών, τόσο από το σήμερα, όσο και από το ιστορικό παρελθόν, ενώ μου αρέσει οι κοινωνίες που θα συναντήσει κανείς στα κείμενά μου να έχουν μία πολυπλοκότητα εφάμιλλη με τις πραγματικές.

Δεν μου αρέσει τα πράγματα να παρουσιάζονται ως «άσπρο και μαύρο» με τρόπο δογματικό και απόλυτο -ούτε στην πραγματικότητα, ούτε και στην μυθοπλασία, καθώς αυτού του είδους οι οπτικές είναι βέβαιο ότι απομακρύνουν από την αλήθεια και δημιουργούν μονάχα φανατισμό, αχρείαστη αντιπαλότητα και ενίοτε βία. Οι χαρακτήρες των προσώπων στα βιβλία μου, προσπαθώ να είναι όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικοί και πολυδιάστατοι γίνεται. Το κακό και το καλό υπάρχουν βέβαια σε αυτούς, αλλά ούτε εκδηλώνονται με τον ίδιο τρόπο σε όλους, ούτε και παρουσιάζονται ως εγγενείς ιδιότητες, αλλά ως στάση ζωής που προέκυψε από συγκεκριμένες συγκυρίες, βιώματα, αλλά και αποφάσεις.

Ακόμα, παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει ένα σημαντικό μέρος του συγγραφικού μου έργου ως απαισιόδοξο, καθώς εμπίπτει της λογοτεχνικής κατηγορίας της μεταποκαλυπτικής δυστοπίας, νομίζω ότι όποιος έχει διαβάσει τα βιβλία μου αυτά θα συμφωνήσει στο ότι, παρά το γεγονός αυτό, τα βιβλία μου κάθε άλλο παρά απαισιόδοξα είναι ως προς το πνεύμα τους. Η ελπίδα άλλωστε γεννιέται συνήθως κάτω από άσχημες συνθήκες και αποτελεί την εγγενή τάση του ανθρώπου να τις ξεπεράσει. Με αυτό το πνεύμα είναι γραμμένη και η «Νέα Αρκ» και πολύ περισσότερο «Η Αίθουσα της Γνώσης» που αμφότερες εντάσσονται σε ένα μεταποκαλυτπικό μυθιστορηματικό πλαίσιο.

Μέχρι στιγμής, έχω δημοσιεύσει τρία προσωπικά βιβλία και αρκετά κείμενα σε ανθολογίες. Το πρώτο βιβλίο μου είναι το «Αλέξανδρος και Σελήνη: Τα Παιδιά του Ήλιου», ένα μυθιστόρημα εναλλακτικής ιστορίας που μας ταξιδεύει σε μία εναλλακτική πτολεμαϊκή Αίγυπτο που έχει κατανικήσει την Ρώμη, αξιοποιώντας υπαρκτές ιστορικά τεχνολογίες, όπως η αιολόσφαιρα του Ήρωνα, που ωστόσο στην πραγματικότητα ποτέ δεν τους δόθηκε η πρέπουσα προσοχή. Το δεύτερο είναι η «Νέα Αρκ: Ο Μικρόκοσμος των Ψεμάτων», μία post-apocalyptic νουβέλα που τοποθετείται σε μία αραιοκατοικημένη κοινότητα επιζώντων μίας τρομερής πανδημίας, η ύπαρξη της οποίας όμως βασίζεται σε μία σειρά από ψέματα, έτοιμα να βγουν στην επιφάνεια και να ανατινάξουν τα θεμέλιά της. Και το τελευταίο μου βιβλίο μέχρι στιγμής, «Η Αίθουσα της Γνώσης» είναι ένα δυστοπικό μεταποκαλυπτικό μυθιστόρημα που μας ταξιδεύει στα λεγόμενα «Τάρταρα», έναν υποχθόνιο κόσμο που υποφέρει από τα προβλήματα του υπερπληθυσμού, του λοιμού, της πείνας και του πολέμου, στον οποίο ζουν οι απόγονοι των ανθρώπων που διέφυγαν της καταστροφής που κατέστησε αδύνατη την ζωή στην Επιφάνεια του πλανήτη. Στον κόσμο αυτό όμως, που τα περισσότερα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν χαθεί στην σκιά της αναγκαιότητας της επιβίωσης, αλλά και μίας επιβεβλημένης θεοκρατίας και που ένα τυραννικό καστικό σύστημα χωρίζει την κοινωνία, η αγανάκτηση των ανθρώπων είναι έτοιμη να ξεσπάσει μετά από αιώνες μαρτυρίου, με τους πρωταγωνιστές του βιβλίου να αποτελούν την τελευταία φλόγα ελπίδας σε έναν κόσμο που ορίζεται από κακοπροαίρετες δυνάμεις, πέρα από τον ανθρώπινο έλεγχο. Όλα μου τα βιβλία για τα οποία σας μίλησα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές.

2. Ποια τα όνειρα και οι ελπίδες σας;

αρά το γεγονός ότι τα χρόνια τα οποία διανύουμε είναι δύσκολα και σε τοπικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, κατάσταση που δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά, τουλάχιστον όχι προς το καλύτερο, καθ’ όλη την διάρκεια της ενήλικης ζωής μου, θέλω να ελπίζω ότι σχετικά σύντομα -όχι απλά στα όρια της ανθρώπινης ζωής, αλλά αρκετά συντομότερα- τα πράγματα θα αρχίσουν να βαίνουν προς το καλύτερο, μετά το πέρας της καταιγίδας. Όχι βέβαια μέσω μονάχα της αισιόδοξης υπομονής που ενίοτε μπορεί να οδηγήσει και στην αδράνεια, αλλά και μέσω της προσπάθειας προς αυτή την κατεύθυνση. Επειδή στο πλαίσιο της εργασίας μου αλληλοεπιδρώ με παιδιά, επιμένω και να πιστεύω στο αύριο που αυτά αντιπροσωπεύουν και στο να κάνω ό,τι μπορώ-στο πλαίσιο πάντα των ατομικών μου δυνατοτήτων- για να βελτιώσω την κατάσταση που μεγαλώνοντας θα αντιμετωπίσουν ή έστω για να μην την επιβαρύνω έτι περαιτέρω. Και το να τους προσφέρω κάποια τουλάχιστον χρήσιμα εφόδια ζωής είναι ένα μικρό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Θέλω να πιστεύω ότι όχι απλά θα ξεπεράσουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε ως Ανθρωπότητα, αλλά ότι θα καταφέρουμε επίσης να διδαχθούμε από αυτές, για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα επαναληφθούν στο μέλλον. Και ότι το πέρασμα της καταιγίδας, θα μας βρει πιο ώριμους και συνάμα πιο δυνατούς.

3. Ποιοι οι φόβοι σας;

Ο ένας από τους δύο μεγάλους φόβους μου για τα αχαρτογράφητα νερά του μέλλοντος έχει να κάνει με την τάση οπισθοχώρησης του πολιτισμού που είναι παρούσα στην σύγχρονη πραγματικότητα. Και όταν κάνω λόγω για οπισθοχώρηση του πολιτισμού, δεν αναφέρομαι απαραίτητα σε οπισθοχώρηση της τεχνολογίας, αλλά πρωτίστως του πνευματικού πολιτισμού. Μπορεί οι εποχές συχνά να προτάσσουν την ανάγκη μίας πιο τεχνικής εκπαίδευσης που σαφέστατα είναι χρήσιμη και βγάζει γιατρούς, μηχανικούς, προγραμματιστές, μαθηματικούς κλπ., αυτό όμως δεν θα πρέπει να γίνεται εις βάρος του ανθρωπιστικού ημίσεος της παιδείας, το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση σταδιακής παρακμής, όχι μόνο επειδή οι μαθητές τείνουν να μην το επιλέγουν, αλλά κυρίως λόγω του στείρου τρόπου που διδάσκονται μαθήματα όπως η Ιστορία, τα Αρχαία και η Γλώσσα. Διότι η θετική παιδεία βέβαια ακονίζει το μυαλό, αλλά και η ανθρωπιστική εξευγενίζει το πνεύμα και δεν είναι δυνατόν μια κοινωνία να πάει μπροστά επιλέγοντας το ένα έναντι του άλλου και συνεπώς αποφεύγοντας την ιδεατή επιλογή μίας πιο σφαιρικής παιδείας. Το να γυρίζουμε τις πλάτες μας, τόσο στον πολιτισμό του παρελθόντος, όσο και στην έμφυτη ανάγκη δημιουργίας πολιτισμού στο παρόν -που αποφεύγεται συχνά διότι καλλιτέχνης δίχως μέσον ή βαλάντιο ίσον πεινασμένος καλλιτέχνης- μπορεί να έχει εφιαλτικά αποτελέσματα. Μπορεί να κάνει τις ζωές μας ολοένα και πιο πεζές, στείρες από φαντασία και κενές από ιδανικά, άλλα από το κέρδος, την προβολή και την επικράτηση. Και ας μην κάνω λόγο για το πού μπορεί να οδηγήσει ο συνδυασμός υψηλής τεχνολογίας, χωρίς ηθικές αξίας και ενδοιασμούς… Και ακόμα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγηθούμε σε ένα μέλλον όπου ο άνθρωπος θα εγκαταλείψει την πνευματική δημιουργία, αφήνοντάς την στα «χέρια» της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία έχει αποδείξει ότι είναι πια σε θέση να δημιουργεί υλικό κειμένου, ήχου και εικόνας, πολύ πιο γρήγορα και πολύ πιο φθηνά απ’ ό,τι ένας άνθρωπος καλλιτέχνης. Χωρίς να θέλω να προσβάλλω τις ικανότητες αυτές της Τεχνητής Νοημοσύνης -που είναι πράγματι θεαματικές- θέλω να εκφράσω τον αποτροπιασμό μου ως προς το ενδεχόμενο ενός μέλλοντος που οι άνθρωποι δεν θα χρειάζεται να σκέφτονται και να δημιουργούν, επειδή οι μηχανές θα το κάνουν για αυτούς -σκοτώνοντας έτσι, άθελά τους, τον ίδιο τον πολιτισμό που τις παρήγαγε, στην προσπάθειά τους να τον υπηρετήσουν! Ο εκμηχανισμός άλλωστε είναι θεμιτός όταν ελευθερώνει τον άνθρωπο από κοπιαστικές υλικές εργασίες -υπό την προϋπόθεση πάντα ότι αυτός θα γίνεται σταδιακά, με τρόπο που θα προστατεύει τους εργαζομένους από την ανεργία και την ανέχεια- αλλά πρέπει να υπάρχουν και κάποια όρια και πρωτίστως όταν εμπλέκεται στην διαδικασία της ανθρώπινης σκέψης.

Ο δεύτερος φόβος μου έχει να κάνει με ένα από τα πιο αρνητικά στοιχεία της ανθρώπινης φύσης, το οποίο και θεωρώ ως το πιο επίφοβο για το μέλλον. Αναφέρομαι σαφώς στην τάση του ανθρώπου να παραδίδει ένα σημαντικό κομμάτι της ελευθερίας της βούλησής του σε άλλους, απλά και μόνο επειδή «έτσι κάνουν οι άλλοι» ή κι επειδή «έτσι πρέπει». Η κατάσταση αυτή ήταν παρούσα στην ολότητα της ανθρώπινης ιστορίας και γέννησε φαινόμενα βίας και απολυταρχισμού που πολλές φορές ήταν ως και πλήρως αντίθετα με την προσωπική ιδιοσυγκρασία πολλών ατόμων που συμμετείχαν, σαν υπνωτισμένα θα έλεγε κανείς, σε αυτά. Το πρόβλημα αυτό ξεκινά από την πιο απλή εκδήλωση δύο ομάδων ανθρώπων που ούτε καν γνωρίζονται μεταξύ τους και πλακώνονται δίχως ουσιαστική αιτία, λόγω οπαδισμού σε ένα γήπεδο, επειδή ένας άγνωστος σε όλους  θερμοκέφαλος έριξε την πρώτη μπουνιά, για να φτάσει μέχρι τον τρόμο των φρικαλεοτήτων του ναζισμού κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που η τελική τους υλοποίηση έγινε από απλούς στρατιώτες που υπό άλλες συνθήκες δεν θα διανοούνταν να πράξουν κάτι τέτοιο, αλλά πάρα ταύτα το έπραξαν, υπό τις κατάλληλες συνθήκες της πλύσης εγκεφάλου, του αναντίρρητου σεβασμού στην στρατιωτική ιεραρχία, του φόβου της τιμωρίας και της ψευδαίσθησης της αποποίησης της ηθικής ευθύνης λόγω της υπακοής σε κάποια εντολή. Αν η ελευθερία της σκέψης είναι ένα ουσιαστικό χαρακτηριστικό που μας κάνει ανθρώπους, η εγγενής τάση μας να την περιορίζουμε θεωρώ ότι αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο του μέλλοντός μας και όχι μόνο επειδή ένα ανισόρροπο άτομο με καλές επικοινωνιακές δεξιότητες ή/και κάποιος αριστοτέχνης του μακιαβελισμού θα μπορούσε να προκαλέσει μία νέα παγκόσμια σύρραξη, ανοίγοντας διάπλατα τις πύλες του Άδη… Όχι, η υλική καταστροφή δεν είναι καν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί. Το χειρότερο είναι ο περιορισμός της ελευθερίας της σκέψης και κατά προέκταση του λόγου. Ο περιορισμός της σε κοινωνικά αποδεκτές ή και «εξ ουρανού» επιβεβλημένες νόρμες. Διότι η σκέψη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πνευματικής εξέλιξης της Ανθρωπότητας. Αφαίρεσέ την και όλο το οικοδόμημα θα καταρρεύσει.

Και κάτι που κάνει και τους δύο αυτούς φόβους μου τόσο ζωντανούς είναι ότι μία πιθανή κατάρρευση του ανθρώπινου πνευματικού πολιτισμού, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, όχι απλώς είναι κάτι που εμπίπτει στην σφαίρα του εφικτού, αλλά είναι πράγματι κάτι που έχει συμβεί και στο παρελθόν, όταν το φως της Ύστατης Αρχαιότητας έδωσε την θέση του στα σκοτάδια του Μεσαίωνα. Με στοιχειώνει η σκέψη ότι μέχρι τον καιρό της Αναγέννησης, βοσκοί έβοσκαν τα πρόβατά τους ανάμεσα στις αρχαιότητες της πόλης της Ρώμης, ευτυχώς χωρίς να συνειδητοποιούν πλήρως ότι οι άνθρωποι που έχτισαν τα ερείπια αυτά ζούσαν πολύ καλύτερα απ’ ό,τι εκείνοι οι μακρινοί τους απόγονοι, τόσο σε επίπεδο πνευματικό και κοινωνικό, όσο και σε επίπεδο υλικό. Είναι το ίδιο ακριβώς σοκ των Φιλελλήνων του 1821 που ταξίδεψαν στην Ελλάδα με την κρυφή προσδοκία να βρουν έναν υπόδουλο μεν, αλλά λαμπρό πολιτισμό, εφάμιλλο εκείνου της Κλασικής Ελλάδας, αλλά ήρθαν αντιμέτωποι με μία τελείως διαφορετική πραγματικότητα των απλών ανθρώπων εκείνης της εποχής που αυτό που τους ένωνε με τους αρχαίους προγόνους τους δεν ήταν ούτε η μόρφωση, ούτε η υψηλή σκέψη, ούτε ο εκπληκτικός υλικός πολιτισμός, παρά μόνο η αστείρευτη δίψα για ελευθερία και ισοπολιτεία. Πρέπει να μας γίνει οπωσδήποτε μάθημα ότι ο υψηλός πολιτισμός δεν είναι κάτι το αυτονόητο, αλλά κάτι που θέλει κόπο για να επιτευχθεί, περισσότερο κόπο για να διατηρηθεί και ακόμα περισσότερο για να εξελιχθεί. Είναι κάτι που παραλάβαμε από τους γονείς μας και που είναι χρέος μας να παραδώσουμε στα παιδιά μας ακέραιο, αν όχι κατ’ άτι βελτιωμένο.

4. Τι σας ενέπνευσε για την «Αίθουσα της Γνώσης»;

Οι πηγές της έμπνευσης για το καινούργιο μου βιβλίο είναι πολλές, αλλά θα αναφερθώ μόνο στις πιο σημαντικές εξ αυτών. Το βιβλίο μου εν πολλοίς βασίζεται στον Μύθο του Σπηλαίου του Πλάτωνα. Στην ιδέα ότι όταν κανείς μάθει κάτι ως πραγματικότητα, του είναι δύσκολο να αποδεχθεί κάτι άλλο, κάτι που σαφώς εμπεριέχει και την αποδοχή ότι η ως τώρα κοσμοαντίληψή του -με την οποία έχει δεθεί συναισθηματικά από παιδί- είναι λάθος. Πόσο δε μάλλον όταν, στην περίπτωση του βιβλίου μου, η κατασκευασμένη πραγματικότητα είναι σκληρή και δύσκολη, αλλά η αλήθεια που ο μύστης καλείται να ανακαλύψει είναι πολύ, πάρα πολύ χειρότερη.

Όσον αφορά την καστική δομή της κοινωνίας που περιγράφω, έχω εμπνευστεί από την παλαιά ινδική κοινωνία, με το θρησκευτικής προέλευσης καστικό της σύστημα, σε συνδυασμό όμως και με κάποιες σχετικές με το θέμα προτάσεις από την Πολιτεία του Πλάτωνα. Η καστική δομή της κοινωνίας, αντιμετωπίζεται βέβαια με κριτική διάθεση, καθώς το σύστημα αυτό δημιουργεί περισσότερα προβλήματα παρά λύνει και το ινδικό παράδειγμα της προσπάθειας να ξεπεραστεί το εν λόγω σύστημα αποτέλεσε σαφώς υλικό έμπνευσης για το βιβλίο μου.

Στον σχεδιασμό της θρησκείας της μεγάλης μητέρας θεάς συνέβαλαν εν πολλοίς οι μελέτες που έχουν γίνει για την προϊστορική λατρεία μίας γυναικείας κεντρικής θεότητας σε πολλά μέρη του κόσμου, μεταξύ των οποίων και στην Μινωική Κρήτη. Βέβαια, στην θρησκεία αυτή έχουν παρεισφρήσει και στοιχεία βιβλικά, όπως η ύπαρξη ενός ισχυρού άνδρα θεού με τιμωρητικές διαθέσεις, όπως εκείνες που επέδειξε ο Θεός της Βίβλου στην περίπτωση των ανθρώπων της εποχής του Νώε. Η ύπαρξη ενός θεϊκού ζεύγους/δυάδας και όχι ενός μόνο θεού, είναι κάτι που προέρχεται από την γνωστική κοσμοθεωρία, αλλά όχι στον άξονα του καλού και του κακού, ενώ από εκεί προέρχεται και η άποψη ότι η γνώση της αλήθειας προορίζεται για λίγους. Ωστόσο και η άποψη αυτή χαρακτηρίζεται με κριτική διάθεση στο βιβλίο, όπου φαίνεται να αποτελεί μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης του. Συνεπώς, δεν θα χαρακτήριζα το βιβλίο μου αυτό επ’ ουδενί ως έργο γνωστικιστικό ως προς την φιλοσοφία του.

Όσον αφορά τέλος τον μηχανισμό της Αίθουσας της Γνώσης, αυτός είναι εμπνευσμένος από την τεχνολογία της τεχνίτης πραγματικότητας που σιγά-σιγά τείνει να εδραιωθεί ως τρόπος διασκέδασης με πιθανή εφαρμογή της και για διδακτικούς σκοπούς. Βέβαια, όπως και κάθε άλλη τεχνολογία, έτσι και αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό ή και για κακό και εδώ ακριβώς βρίσκεται το τρομερό κομμάτι της Αίθουσας της Γνώσης που διδάσκει μεν, αλλά καταστρέφει την ψυχολογία του μύστη της, ωθώντας τον σε αποτρόπαιες ενέργειες και απονενοημένες πράξεις.

5. Ποια τα επόμενα σχέδιά σας;

Θα υποθέσω ότι η ερώτησή σας αφορά τα λογοτεχνικά μου σχέδια και θα σας απαντήσω σε αυτό. Αν και η αλήθεια είναι ότι δεν γράφω βάσει κάποιου προγράμματος, αλλά η έμπνευση έρχεται συνήθως στο μέρος και στον χρόνο που κανείς την περιμένει λιγότερο, έχω ήδη αρχίσει να δουλεύω πάνω σε διάφορες νέες ιδέες. Βέβαια, με τον όρο δουλεύω, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχω κάτι σχεδόν έτοιμο για έκδοση. Μου αρέσει άλλωστε να παρομοιάζω την δουλειά που κάνω σε ένα βιβλίο με ένα παγόβουνο. Το κομμάτι που είναι ορατό πάνω από την στάθμη της θάλασσας είναι η σύνταξη του κειμένου, οι διάφορες αναθεωρήσεις του και η τελική του διόρθωση. Αλλά αυτό είναι εκείνο που φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Γιατί το μεγαλύτερο κομμάτι που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια, περιλαμβάνει το worldbuilding (κοσμοπλασία), την ύφανση της πλοκής (που γίνεται σε μεγάλο ποσοστό εξ αρχής, πριν αρχίσει να γράφεται το πρώτο κεφάλαιο), τον φιλοσοφικό στοχασμό των μηνυμάτων του βιβλίου και βέβαια ένα μεγάλο κομμάτι έρευνας για το πώς θα μπορούσε η ιστορία που ετοιμάζω να γίνει πιο πρωτότυπη και πιο ρεαλιστική.

Δύο από τα βιβλία μου που έχουν ήδη εκδοθεί περιμένουν διακαώς την συνέχειά τους. Το «Αλέξανδρος και Σελήνη: Μέρος Β΄: Ο Οφθαλμός του Ρα», όπως θα είναι πιθανότατα ο τίτλος του, φιλοδοξεί να πάει ένα βήμα παραπέρα την ιστορία του βασιλιά πλέον Αλέξανδρου και της πριγκίπισσας Σελήνης, εντείνοντας την πλοκή που ήδη ξεκίνησε στο πρώτο βιβλίο και φέρνοντας τους ήρωές μας αντιμέτωπους με τον μεγάλο αντίπαλο που αποκαλύπτεται λίγο πριν το τέλος του πρώτου βιβλίου. Και βέβαια, σημαντικό ρόλο θα παίξουν δύο βασικοί δευτερεύοντες, υποστηρικτικοί των πρωταγωνιστών, χαρακτήρες: ο Νικόδημος και ο Φίλιππος ο Γαλάτης.

Ωστόσο, χάριν της δυναμικής της «Αίθουσας της Γνώσης», νομίζω ότι το δικό της δεύτερο μέρος θα μπει σε μεγαλύτερη προτεραιότητα. Το βιβλίο θα έχει πιθανότατα τον τίτλο (αν και αυτό μπορεί να αλλάξει), «Η Μούσα της Αναρχίας» και θα επικεντρωθεί γύρω από τις προσπάθειες του Έκτορα Βέρντε να σώσει την Λιζ από τους αντιπάλους τους που την κρατούν αιχμάλωτη. Παράλληλα σημαντικό ρόλο θα παίξουν ο Άρθουρ Λώρενς και η Εμιλύ Ντ’ Οράνζ, οι χαρακτήρες των οποίων δεν πρόλαβαν να αναπτυχθούν επαρκώς στην «Αίθουσα της Γνώσης». Μυστηριώδης παραμένει ο πρωτοεμφανιζόμενος εδώ χαρακτήρας του Τόμπιν Γκρέυ, αδελφού του πατέρα Μπεν και άρα θείου της Λιζ, ενώ σημαντική θα είναι και η εμφάνιση της Ραφαέλλα Ρόγιο, η οποία θα συνάψει μία τρομερή συμφωνία με τους Τιμωρούς που πάντοτε προσπαθούν να καταπνίξουν την ελπίδα που η Λιζ κατάφερε να φέρει στον υποχθόνιο κόσμο των Ταρτάρων.

Και τώρα θα σας μιλήσω και για δύο νέες ιστορίες τις οποίες σκέφτομαι μελλοντικά να εκδώσω. Η πρώτη θα είναι μία ιστορία Κλασικής Φαντασίας -ένα είδος με το οποίο δεν έχω πειραματιστεί αρκετά και η οποία, πίσω από το κάλυμμα του μεταφυσικού, θα έρθει για να στιγματίσει ακριβώς αυτήν την τάση του ανθρώπου που περιέγραψα πιο πριν να παραδίδει την ελεύθερη βούλησή του, με αποτέλεσμα να προκύπτουν φρικτά αποτελέσματα και για τον ίδιο, αλλά κυρίως για τους συνανθρώπους του. Δεν θα μπω σε πολλές λεπτομέρειες, καθώς η όλη ιδέα βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο και δεν έχω αποφασίσει ακόμα αν θα γίνει μυθιστόρημα ή νουβέλα.

Και η δεύτερη είναι «Η Σύζυγος του Αυτοματοποιού», μία ιστορία που πραγματεύεται τόσο το ζήτημα της Τεχνητής Νοημοσύνης, όσο και το ζήτημα της ανθρώπινης αντίδρασης σε αυτήν, καθώς και με το δέσιμο ή την εχθρότητα μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Η ιστορία της νουβέλας αυτής, η οποία έχει αποσπάσει τον πρώτο Έπαινο στο πλαίσιο του 3ου Πανελλήνιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού Κέφαλος, περιστρέφεται γύρω από το εκρηκτικό πλέγμα σχέσεων μεταξύ ενός προγραμματιστή και σχεδιαστή ρομποτικής Τεχνητής Νοημοσύνης, της παραμελημένης συζύγου του και της Εύας, του αγαπημένου του δημιουργήματος. Η πλοκή λαμβάνει χώρα στην πλωτή πολιτεία της Concordia, μία επιπλέουσα μεγαλούπολη, αγκυροβολημένη στην Βόρεια Θάλασσα, γειτνιάζουσα την Αγγλία, την Γαλλία, το Βέλγιο, την Δανία και την Νορβηγία, η οποία αποτελεί κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται ωστόσο για μία πολιτεία σε έντονο κοινωνικό και πολιτικό αναβρασμό, όπου οι φωνές που δαιμονοποιούν την ρομποτική τεχνολογία, προερχόμενες από ακραίους θρησκευτικούς και πολιτικούς κύκλους, κερδίζουν ολοένα σε δύναμη, απειλώντας τις δημιουργίες, αλλά και την ίδια την ζωή του αυτοματοποιού που προσπαθεί να υπερασπιστεί το έργο του και τις επιλογές της ζωής του, εν μέσω ενός αξιακού συστήματος που καταρρέει.

Σας ευχαριστώ για τις απαντήσεις σας.


Η άποψή μου:

Η αίθουσα της γνώσης με εντυπωσίασε. Ένα μυθιστόρημα δυστοπικό μεταποκαλυπτικό, όπως αναφέρει και ο συγγραφέας. Καλογραμμένο με πυκνή, μεστή γραφή, μας περιγράφει έναν τόπο με τόσο καλά δομημένη κοσμοπλασία που καθώς προχωρούσα στις σελίδες του και έμπαινα πιο βαθιά, ξεχνούσα πως διάβαζα ένα βιβλίο μυθοπλασίας και πίστευα πως όλα αυτά θα μπορούσαν να έχουν ήδη συμβεί, να ανήκουν στην ιστορία. Αγάπησα ή μίσησα τους καλοφτιαγμένους χαρακτήρες. Δέθηκα μαζί τους. Πόνεσα, ερωτεύτηκα, έκλαψα.

Ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε δεν υπάρχει πια. Ο ήλιος είναι πλέον εχθρός. Οι αχτίδες του, θάνατος. Η επιφάνεια της γης αφιλόξενη. Ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων της επιφάνειας καταφεύγει στα έγκατα της γης. Χωρίζονται σε κάστες και κυβερνούν τους υπόλοιπους που δουλεύουν για να ζουν εκείνοι καλά [μας θυμίζει κάτι αυτό;] Η γη ξερνά λάβα από τα σωθικά της. Όσοι δουλεύουν στις σήραγγες, έχουν ελάχιστες πύλες εξόδου για να σωθούν και αυτές δεν είναι αρκετές για να προλάβουν. Οι άρχοντες διατάζουν να σφραγιστούν οι πύλες, καταδικάζοντας εκατοντάδες ανθρώπους σε θάνατο.

Μία γυναίκα με το νεογέννητο κοριτσάκι της φτάνει στην πύλη του ιερατείου. Παρακαλά για συμπόνια να σώσουν εκείνη και το μωρό της. Και όταν η απάντηση είναι αρνητική παίζει το τελευταίο της χαρτί. Ζητά να δεχτούν την προσφορά της προς την θεά. Κάτι που δεν μπορούν να αρνηθούν. Η προσφορά όμως είναι το μωρό της και ο νεαρός ιερέας βρίσκεται σε δίλλημα. Όμως δέχεται να πάρει το μωρό για να το σώσει από βέβαιο θάνατο και γίνεται ο θετός του πατέρας, ξέροντας πως θα χάσει κάθε ευκαιρία για άνοδό του στο ιερατείο.

Στην Αίθουσα της γνώσεις όλα ανατρέπονται Οι καλοί δεν είναι πάντα καλοί και οι πιο σκληροί μπορούν να κρύβουν μια ευαίσθητη καρδιά. Ίντριγκες, κρυμμένα μυστικά και θυσίες από αγνή αγάπη μπερδεύονται μέσα στις σελίδες του. Με κομμένη την ανάσα σε αφήνουν οι τελευταίες του προτάσεις και ανυπομονείς να πάρεις στα χέρια σου την συνέχεια.




Ο κόσμος μετά τον κόσμο - Συνέντευξη

Συνέντευξη για τις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές, επ’ αφορμή της πρώτης παρουσίασης του βιβλίου.

Ημερομηνία δημοσίευσης συνέντευξης: 1 Ιουνίου 2023

Πηγή συνέντευξης: https://www.facebook.com/Universe.Pathways.Editions/posts/714218910713565


Ο κόσμος μετά τον κόσμο

ΜΕ ΤΟΝ Λεωνίδα-Βασίλειο Μανιάτη

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Συμπαντικές Διαδρομές

Αγαπητέ κύριε Μανιάτη, καλημέρα σας. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το καινούργιο σας βιβλίο από τις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές, με τίτλο «Η Αίθουσα της Γνώσης». Κάθε χρόνο κυκλοφορούν άπειρα καινούργια βιβλία. Τι πιστεύετε ότι μπορεί να προσθέσει το δικό σας βιβλίο; Για ποιο λόγο κάποιος να το επιλέξει για να το διαβάσει;  

Απάντηση

«Η Αίθουσα της Γνώσης» είναι ένα post-apocalyptic μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, η πλοκή του οποίου τοποθετείται σε έναν σκοτεινό, υπόγειο κόσμο, όπου η Ανθρωπότητα έχει καταφύγει, μετά την καταστροφή της Επιφάνειας του πλανήτη. Ωστόσο, θα τολμούσα να πω ότι το βιβλίο αυτό ξεφεύγει από την πεπατημένη, διότι συνδυάζει μία σειρά από ενδιαφέροντα στοιχεία. Αρχικά, μέσα από την πλοκή του, μας παρουσιάζει μία κοινωνία που χαρακτηρίζεται από αρκετά σύνθετη κοινωνική δομή (καθώς με το πέρασμα του χρόνου μία οποιαδήποτε κοινωνία τείνει να εξελιχθεί). Έπειτα, η προηγηθείσα καταστροφή και οι επιπτώσεις της, αν και δεν αναλύονται με όρους hard fiction, έχουν αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι τους πάνω στους ανθρώπους που επέζησαν και στην ψυχολογία τους -ακόμα και αν οι ίδιοι γεννήθηκαν μετά την αρχική καταστροφή. Κατόπιν, υπαίτιος της καταστροφής δεν είναι ο συνήθης σε τέτοιου είδους βιβλία ύποπτος (η Ανθρωπότητα), ούτε και κάποια φονική τεχνίτη νοημοσύνη. Ύστερα -και αυτό ίσως να είναι το πιο σημαντικό- στο βιβλίο εξετάζεται η ιδέα του πώς φορείς που στο παρελθόν είχαν χρησιμοποιηθεί για να επιβληθεί έμμεσα η εξουσία συγκεκριμένων ομάδων ολίγων πάνω στους πολλούς (όπως η πολιτικοκοινωνική παράδοση, το καστικό σύστημα και η θρησκεία) θα μπορούσε ίσως μελλοντικά να χρησιμοποιηθούν (δεν θα αναλύσω εδώ το από ποιους, για να μην κάνω spoiler) για να παρεμποδίσουν ακόμα και το βασικότερο συμφέρον της Ανθρωπότητας, ήτοι την ίδια της την μακροπρόθεσμη επιβίωση. Επιπλέον, υπάρχει μία σαφής σύνδεση της πλοκής του βιβλίου με τον Μύθο του Σπηλαίου του Πλάτωνα· η ιδέα ότι η γνώση της κρυφής αλήθειας μπορεί να μεταμορφώσει τον τρόπο που βλέπει κανείς τον κόσμο. Ωστόσο, δεν πρόκειται για μία αλήθεια με όμορφα στοιχεία (όπως η φύση του πραγματικού κόσμου στον πλατωνικό μύθο) που έρχεται να ανατρέψει μία μάλλον ανιαρή πραγματικότητα, ούτε και για μία άσχημη αλήθεια (πόλεμος) που σε βγάζει από μία ανιαρή καθημερινότητα (όπως ας πούμε στην περίπτωση του Matrix που επίσης βασίζεται στον ίδιο πλατωνικό μύθο). Η αλήθεια της Αίθουσας της Γνώσης σε βγάζει από μία εξαιρετικά άσχημη ψεύτικη πραγματικότητα, για να σε βάλει σε μία ακόμα χειρότερη αλήθεια· όχι σε μία σύγκρουση (με ανοιχτό και το ενδεχόμενο της νίκης), αλλά σε κάτι που φαντάζει απόλυτα τετελεσμένο… Και συνάμα -και εδώ είναι μία ακόμα σημαντική διαφορά από τον κόσμο του Matrix- δεν υπάρχει η δυνατότητα να γλιτώσει κανείς από την αληθή πραγματικότητα, επειδή έμεινε πιστός στο ψέμα, αγνοώντας την· απλά η άγνοιά της από τον πολύ κόσμο βοηθά στην τήρηση της τάξης και στην διαιώνιση του καταπιεστικού συστήματος με βάση το οποίο οι άνθρωποι συνεχίζουν να ζουν από την καταστροφή της Επιφάνειας και έπειτα. Τέλος, ένα ακόμα σημαντικό σημείο είναι οι αναφορές που γίνονται στο βιβλίο στο ζήτημα της ανθρώπινης ψυχολογίας και της κατάθλιψης· στο πώς μία σειρά από αλλεπάλληλα δραματικά γεγονότα και σκληρές αποφάσεις, μπορεί να στιγματίσει μία ψυχή, να της στερήσει κάθε χαρά και να την κάνει να αποζητά παρηγοριά στον θάνατο -ένα γεγονός που δυστυχώς δεν αποτελεί γνώρισμα μόνο των post-apocalyptic κοινωνιών. Όλα αυτά τα στοιχεία λοιπόν που είναι ενσωματωμένα στην πλοκή της «Αίθουσας της Γνώσης» θεωρώ ότι κάνουν το βιβλίο μου αρκετά πρωτότυπο, ώστε να προσφέρει στον αναγνώστη του μία κοσμοπλασία (worldbuilding) και μία έντονη πλοκή που θα τον σαγηνέψει και την οποία δύσκολα θα περιμένει…

Μιλήστε μας για το βιβλίο. Τι είναι αυτό που θέλετε να μεταδώσετε;

Απάντηση

Το βιβλίο μου, όπως προείπα, αφηγείται μία ιστορία που λαμβάνει χώρα, σε έναν υποχθόνιο κόσμο. Ο κόσμος αυτός που είναι γνωστός στους κατοίκους του ως «Τάρταρα» (αλλά οι σχέσεις του με τα Τάρταρα της ελληνικής μυθολογίας είναι απλώς συμβολικές) είναι ένας απαίσιος κόσμος για να ζει κανείς. Οι άνθρωποι που ζουν εκεί είναι πάρα πολλοί σε σχέση με τον διαθέσιμο χώρο στον οποίο είναι υποχρεωμένοι να περιορίζονται. Η τροφή είναι λιγοστή και συνήθως κακής ποιότητας και οι περισσότεροι άνθρωποι υποσιτίζονται ή και πεθαίνουν από την πείνα. Οι διάφορες ασθένειες ξεσπούν κατά καιρούς σε επιδημικά κύματα που σκοτώνουν πολλούς ανθρώπους, ενώ σωστή ιατρική περίθαλψη έχουν μόνο οι λίγοι και εκλεκτοί. Κι ακόμα, κάθε λίγα χρόνια, πολύνεκροι πόλεμοι ξεσπούν μεταξύ των τοπικών ηγετών των περιοχών των Ταρτάρων που είναι γνωστοί ως Τομεάρχες. Τέλος, υπάρχει ένα σαφές καστικό σύστημα που χωρίζει τους ανθρώπους σε τοπάρχες άρχοντες, σε θεραπευτές ιατρούς, σε στρατιώτες και σε εργάτες, ενώ υπάρχει και το Ιερατείο της μεγάλης μητέρας θεάς, το οποίο θεωρείται ως εκτός του καστικού συστήματος. Κάθε σεξουαλική επαφή ατόμων που ανήκουν σε διαφορετική κάστα τιμωρείται με θάνατο, ενώ και οι ανήκοντες στο ιερατείο κανονικά απαγορεύεται να εμπλακούν σε τέτοιου είδους σχέσεις. Έτσι η κοινωνική κινητικότητα ουσιαστικά εκμηδενίζεται και κάθε πιθανή γέφυρα κατανόησης μεταξύ των καστών καταστρέφεται, μοιράζοντας μίσος και απέχθεια για όσους δεν ανήκουν στην ίδια κάστα. Αυτό δε που αποκαλούμε ανθρωπιά έχει γίνει είδος υπό εξαφάνιση, καθώς η σκληρή πραγματικότητα, επιτάσσει σκληρότητα στην συμπεριφορά των ανθρώπων.

Παρά ταύτα όμως, θα είναι μία σπάνια πράξη ανιδιοτελούς καλοσύνης, αυτή που θα θέσει σε κινίνη την πλοκή του βιβλίου. Ο πατέρας Μπεν, ένας καλόψυχος ιερέας αποφασίζει να παραβεί τις εντολές των ανωτέρων του, για να περισώσει ένα νεογέννητο κοριτσάκι που αλλιώς θα πέθαινε σε μία σήραγγα που πλημύριζε με μάγμα και να το μεγαλώσει σαν παιδί δικό του, κάτι που του στερεί κάθε δυνατότητα μελλοντικής του ανέλιξης στην ιερατική ιεραρχία. Το κορίτσι αυτό, η Λιζ, μεγαλώνοντας θα καταστεί το κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου -το οποίο σημειωτέον εν πολλοίς, σχεδόν αποκλειστικά θα έλεγα, ακολουθεί την οπτική της πρωταγωνίστριας, σε αντίθεση με άλλα βιβλία μου. Ο πατέρας Μπεν ωθεί την Λιζ να γίνει ιέρεια της μητέρας θεάς, κάτι που εκείνη δέχεται να κάνει, πιστεύοντας ότι ως ιέρεια θα μπορέσει να προσφέρει ουσιαστικά στους συνανθρώπους της. Ωστόσο, βλέποντας στην πορεία την υποκρισία των συναδέλφων της, καταλαβαίνει ότι κατά βάθος ο δρόμος αυτός που άλλοι διάλεξαν για εκείνη, δεν μπορεί να την κάνει ευτυχισμένη.

Όλα όμως αλλάζουν, όταν η τύχη την οδηγεί στο να γνωρίσει τον νεαρό Τομεάρχη Έκτορα Βέρντε του πράσινου τομέα, έναν μυστηριώδη, απόμακρο σχετικά χαρακτήρα, για τον οποίο ακούγονται πολλά και τρομερά πράγματα. Ο Έκτορας όμως είναι ένα άτομο που παλεύει με την κατάθλιψη και φλερτάρει με την ιδέα να δώσει τέλος στην ζωή του, στην οποία όμως εισβάλει η Λιζ για να τον σώσει από τον ίδιο του τον εαυτό. Σύντομα ωστόσο, οι δύο νέοι ανακαλύπτουν ο ένας στον άλλον έναν ανέλπιστο, όσο και τρομερά επικίνδυνο απαγορευμένο έρωτα, στην θυελλώδη δίνη του οποίου εγκλωβίζονται, παρά τις επιταγές του καστικού συστήματος των Ταρτάρων. Και τότε, αποφασίζουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να κάνουν τον υποχθόνιο κόσμο τους ένα καλύτερο μέρος, κάτι που θα τους φέρει αντιμέτωπους με τους ισχυρούς του υπόγειου κόσμου τους, αλλά και με δυνάμεις απόκοσμες, βγαλμένες θα έλεγε κανείς μέσα από τους ίδιους τους θρύλους για την Κάθοδο του ανθρώπου στα Τάρταρα.

Ο μόνος τρόπος πάντως να υπερισχύσουν έναντι των όσων τους επιβουλεύονται και να καταφέρουν να σώσουν τους συνανθρώπους τους από το απόκρυφο ζοφερό Πεπρωμένο τους, θα μπορούσε ίσως να κρύβεται μέσα στην αρχαία σοφία των Παλαιών, η οποία φυλάσσεται στην Αίθουσα της Γνώσης, στο πιο τρομερό μέρος σε ολόκληρα τα Τάρταρα. Διότι, ως γνωστόν, όποιος μπαίνει ζωντανός στην Αίθουσα της Γνώσης, βγαίνει απ’ αυτήν νεκρός… Είτε κυριολεκτικά, με την καρδιά του να έχει σταματήσει από τον τρόμο, είτε μεταφορικά με το να χάσει τα λογικά του, την αγάπη του για την ζωή ή και την ίδια την ανθρωπιά του…

Και για ν’ απαντήσω και στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, αν και τα βιβλία μου τα γράφω πρωτίστως για να ψυχαγωγήσω τον αναγνώστη, το κάνω επίσης και για να τον βάλω με τον τρόπο μου να σκεφτεί κάποια πράγματα. Στην προκειμένη περίπτωση, οι βασικοί άξονες στοχασμού, γύρω από τους οποίους περιστρέφεται το βιβλίο μου αυτό είναι τρεις. Πρώτον, πώς μπορούν οι εξωτερικές συνθήκες (και μάλιστα οι πιο ακραίες, με την αρνητική έννοια της λέξης) να επηρεάσουν την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και τον ίδιο τον ανθρώπινο πολιτισμό. Δεύτερον, πώς ένα μέσο ελέγχου που κάποιοι χρησιμοποιούν για τον έλεγχο των μαζών, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ακόμα και εναντίον της ίδιας της Ανθρωπότητας. Και τρίτον, η φύση της αλήθειας η οποία -ανάλογα κυρίως με τον τρόπο που προσφέρεται και όχι τόσο με το περιεχόμενό της- μπορεί να απελευθερώσει ή να καταστρέψει την ανθρώπινη ψυχή.

Σύμφωνα με το όνομα του βιβλίου, το περιβάλλον και την ευρύτερη θεματολογία του θα το χαρακτήριζα σαν γνωστική post-apocalyptic φαντασία; Συμφωνείτε με τον όρο;

Απάντηση

Η αλήθεια είναι ότι προσωπικά, δεν θα χρησιμοποιούσα τον όρο «γνωστική» για να περιγράψω το βιβλίο μου αυτό, κυρίως λόγω του ότι παραπέμπει σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό ρεύμα σκέψης που λίγα μόνο κοινά έχει με το πραγματικό μήνυμα ή με την δομή του φυσικού κόσμου του βιβλίου μου. Συγκεκριμένα, το μυθιστόρημά μου μπορεί να είναι post-apocalyptic, αλλά τοποθετείται με απόλυτη σαφήνεια στο πεδίο της επιστημονικής φαντασίας, καθώς σε αυτό δεν υπάρχει ίχνος μεταφυσικής με την έννοια του όρου που χρησιμοποιείται στην κλασική φαντασία.

Ναι, η θρησκεία των κατοίκων των Ταρτάρων παίζει βέβαια κομβικό ρόλο στην διαδικασία της κοσμοπλασίας (worldbuilding) του βιβλίου μου, αλλά μόνο ως ένα κατευθυνόμενο κοινωνικό φαινόμενο και μία δικλείδα κοινωνικού ελέγχου. Όπως αναφέρεται σαφώς άλλωστε στο Κεφάλαιο 12 του βιβλίου (χωρίς να κάνω spoiler), η θρησκεία της μητέρας θεάς βασίστηκε σε διάφορες προϋπάρχουσες, ακόμα και προϊστορικές, θρησκευτικές δοξασίες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν βασίστηκε σε έναν απόλυτο δυισμό καλού-κακού, όπως αυτός του ιστορικού γνωστικισμού. Στην θρησκεία των ανθρώπων των Ταρτάρων υπάρχουν βέβαια δύο θεϊκές μορφές: ο πατέρας θεός και η μητέρα θεά που ουσιαστικά αποτελούν προσωποποιήσεις του Ουρανού και της Γης (όπως και στην ελληνική μυθολογία). Η βασική διαφορά τους είναι αυτή του αρσενικού ως προς το θηλυκό και όχι του κακού ως προς το καλό. Ο πατέρας θεός τιμωρεί, αλλά δεν θεωρείται από τους πιστούς ως κακός ή ως άδικος, καθώς, σύμφωνα με την επίσημη θρησκεία των Ταρτάρων η οργή του για την έπαρση των Παλαιών ήταν δίκαιη (με έναν τρόπο που θυμίζει λίγο τις Φιάλες της Οργής της Αποκάλυψης του Ιωάννη, της χριστιανικής εσχατολογίας). Ο πατέρας θεός δρα με γνώμονα την δικαιοσύνη (έγκλημα και τιμωρία, για την αποκατάσταση της τάξης), ενώ η μητέρα θεά δρα με γνώμονα την συγχώρεση και την αγάπη (παραβλέπει τις αμαρτίες των παιδιών της και τα σώζει από την οργή του πατέρα θεού). Μπορεί το concept αυτό του πατέρα που τιμωρεί/καταδικάζει και της μητέρας που σώζει να θυμίζει κάπως το μυθικό θεϊκό ζεύγος Κρόνου-Ρέας, αλλά σας υπενθυμίζω ότι και η αρχαία ελληνική μυθική παράδοση δεν πάταγε με τρόπο απόλυτο στις έννοιες του καλού και του κακού, με τον τρόπο που το έκαναν οι μονοθεϊστικές θρησκείες. Ακόμα όμως και σε αυτές τις θρησκείες, τόσο η έννοια της δικαιοσύνης, όσο και αυτή της συγχωρητικής αγάπης συχνά συγχέονται στο πρόσωπο του ίδιου θεϊκού προσώπου, χωρίς κανείς να μπορεί να καθορίσει με σαφήνεια το όριο μεταξύ των δύο, το πού ακριβώς σταματά δηλαδή η μία θεϊκή ιδιότητα και πού ξεκινά η άλλη.

Και όσον αφορά την ίδια την Αίθουσα της Γνώσης του βιβλίου, στην πραγματικότητα το είδος της γνώσης που προσφέρει, μπορεί να έχει τυλιχτεί με τον αέρα μίας μυστηριακής αποκάλυψης (για τα μάτια των αμύητων και μόνο), στην ουσία όμως δεν αποτελεί κάποια γνώση μεταφυσική ή θεολογική, όπως αυτή για την οποία έκαναν ιστορικά λόγο οι γνωστικιστές, αλλά μία γνώση καθαρά ιστορική και επιστημονική. Η δε πεποίθηση ότι η γνώση προορίζεται για λίγους και εκλεκτούς, η οποία σαφώς έχει τις ρίζες της και στον γνωστικισμό, μπορεί να αναπαράγεται στα Τάρταρα του βιβλίου, από τι ιερατείο της μητέρας θεάς, με γνώμονα την διαιώνιση του άδικου κοινωνικού συστήματος και την διασφάλιση της τάξης, αλλά η οπτική της πρωταγωνίστριας του βιβλίου είναι στην πραγματικότητα ακριβώς η αντίθετη, καθώς επιθυμεί την ευρύτερη διάδοση της γνώσης των Παλαιών για το καλό του κοινωνικού συνόλου. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο συγκρούεται με τους ισχυρούς του κόσμου της, θέτοντας τον εαυτό της και τους αγαπημένους της σε τεράστιο κίνδυνο. Αλλά ακόμα, η γνώση για τους γνωστικιστές, όπως και στον Χριστιανισμό, ήταν κάτι το σωτήριο. Απλά, σε αντίθεση με την χριστιανική οπτική, οι γνωστικιστές πίστευαν ότι δεν αξίζουν όλοι να σωθούν διά μέσω της γνώσης, αλλά μόνο λίγοι. Στο βιβλίο μου όμως, η γενική αντίληψη είναι ακριβώς η αντίθετη. Η γνώση που προσφέρεται από την Αίθουσα της Γνώσης προβάλλεται ως τρομερή και καταστροφική. Μπορεί να σκοτώσει τον αποδέκτη της επιτόπου (προξενώντας το άμετρο τρόμο) ή να του δημιουργήσει τεράστια ψυχικά τραύματα και αλλοιώσεις του χαρακτήρα του… Η γνώση αυτή είναι κάτι που κανείς σχεδόν δεν θα ήθελε να αποκτήσει, αν είχε το δικαίωμα επιλογής, αλλά που η ανώτερη κάστα είναι υποχρεωμένη να υποστεί βάσει του Ιερού Νόμου, με αποτέλεσμα πολλοί νέοι της κάστας αυτής να παρανοούν ή και να αυτοκτονούν λίγο μετά την είσοδό τους εκεί. Πρόκειται για μία γνώση επίπονη και επικίνδυνη και η Λιζ είναι ένα από τα ελάχιστα άτομα στα Τάρταρα που υποψιάζεται ότι ίσως μέσα σε αυτήν να κρύβεται και κάτι το λυτρωτικό (δεν επεκτείνομαι, γιατί θα γίνει spoiler), με τρόπο ανάλογο με την λυτρωτική ελπίδα που βγήκε τελευταία από το Κουτί της Πανδώρας. Ωστόσο, πρέπει οπωσδήποτε να τονιστεί ότι θέση του βιβλίου (την οποία εκφράζει η κεντρική του ηρωίδα) είναι ότι πρώτον η γνώση -η οποιαδήποτε γνώση- δεν μπορεί να είναι εξ ορισμού κακή, αλλά ότι ο τρόπος με τον οποίο προσφέρεται μπορεί να είναι ανώδυνος ή τραυματικός και ότι δεύτερον, ακόμα και μία τρομερή αλήθεια είναι συγκριτικά καλύτερη από ένα παρηγορητικό ψέμα…

Εν κατακλείδι, είναι αλήθεια ότι πολλές φορές έχω αξιοποιήσει την αγάπη μου για την Ιστορία, προκειμένου να αντλήσω μεμονωμένα πολιτισμικά στοιχεία, για να τα αναδιατάξω σε φανταστικό πολιτισμικό context και να τα χρησιμοποιήσω έτσι στην δόμηση του worldbuilding διαφόρων έργων μου, μηδ’ εξαιρουμένης της «Αίθουσας της Γνώσης». Και το κομμάτι της θρησκείας, με την ευρύτερη έννοια του όρου, είναι ένα θέμα που συχνά προσεγγίζω στο πλαίσιο της κοσμοπλασίας, για να κάνω τις κοινωνίες που περιγράφω πιο ζωντανές και πιο ξεχωριστές. Άλλωστε οι περισσότεροι πολιτισμοί, κάποια στιγμή στην ιστορία τους ανέπτυξαν κάποια σαφή ανάγκη σύνδεσης του ανθρώπου με το μεταφυσικό, ασχέτως του αν στράφηκαν στον ανιμισμό, τον πολυθεϊσμό ή τον μονοθεϊσμό κι ασχέτως του αν άφησαν ελεύθερη την θρησκευτικότητα των μελών τους ή αν την όρισαν αυστηρά μέσω δογμάτων. Παρά την ύπαρξη ωστόσο κάποιων στοιχείων στην θρησκεία της μητέρας θεάς και στην κοσμοθεωρία των ανθρώπων των Ταρτάρων που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ίσως και ως εμπνευσμένα από τον γνωστικισμό (αν και μιλάμε σαφώς για απλά, μεμονωμένα στοιχεία όπως η έννοια των δύο θεοτήτων και ο περιορισμός της πρόσβασης σε μία απόκρυφη γνώση, όχι για κάποια δέσμη ιδεών), ο κόσμος μέσα στον οποίο τοποθετείται η πλοκή δεν έχει τίποτα το πραγματικά μεταφυσικό, με την θεολογική έννοια του όρου, ενώ η όποια θρησκευτικότητα των κατοίκων των Ταρτάρων αντιμετωπίζεται μόνο ως ένα φαινόμενο κοινωνικό (χαρακτηρίζει την κοινωνία), ψυχολογικό (επιδρά στην ψυχολογία των χαρακτήρων) και εξουσιαστικό (με την έννοια ότι χρησιμοποιείται για την έμμεση άσκηση εξουσίας). Για να το θέσω με τον απλούστερο δυνατό τρόπο (χωρίς σημαντικά spoiler), το αν κάποιοι χαρακτήρες του βιβλίου επιλέγουν να βλέπουν τον κόσμο τους μέσα από μία πιο «γνωστικιστική» μεταφυσική οπτική, σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζει τον σαφώς μη-classical fantasy τρόπο με τον οποίο έχω δομήσει, ως συγγραφέας, τον κόσμο αυτό, ο οποίος, ανήκοντας στην κατηγορία της soft επιστημονικής φαντασίας, χαρακτηρίζεται από την απουσία της πραγματικής μεταφυσικής, που νομίζω θα ήταν προϋπόθεση απαραίτητη για να χαρακτηριστεί ένα βιβλίο ως «γνωστικό post-apocalyptic».

Κάνατε  πρώτη παρουσίαση το βιβλίο σας στο Λογοτεχνικό φεστιβάλ Όψεις του Φανταστικού στις 14 Μαΐου στην Αθήνα. Μιλήστε μας για την εμπειρία σας από το φεστιβάλ.

Απάντηση

Η συμμετοχή μου στις Όψεις του Φανταστικού στην Αθήνα ήταν μία πραγματικά υπέροχη εμπειρία, καθώς είχα την χαρά να μιλήσω για το καινούργιο μου μυθιστόρημα και για τα δύο παλαιότερα βιβλία μου στον κόσμο, καθώς και να αλληλοεπιδράσω μαζί του. Σε μία εποχή όπου η προβολή των νέων ελληνόφωνων συγγραφέων είναι δυστυχώς εξαιρετικά περιορισμένη, είναι παρήγορο ότι έχουν καθιερωθεί θεσμοί όπως οι Όψεις του Φανταστικού, που φέρνουν κοντά όλους όσους αγαπάμε την λογοτεχνία του φανταστικού και προάγουν την φιλαναγνωσία και την υγιή ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των Ελλήνων και Κυπρίων συγγραφέων και ποιητών.

Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω και από εδώ όλους όσους ήρθαν στην παρουσίαση των βιβλίων μου.

Σε ευχαριστούμε για τον χρόνο σας. Κάτι τελευταίο που θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες μας;

Απάντηση

Εγώ σας ευχαριστώ για την δυνατότητα που μου δίνετε να απευθυνθώ στους αναγνώστες σας και να τους μιλήσω για το έργο μου.

Αυτό που θα ήθελα να πω και το οποίο αφορά την επιλογή της post-apocalyptic δυστοπίας για την θεματολογία του βιβλίου μου αυτού, είναι ότι κάθε συγγραφέας επηρεάζεται καθοριστικά από την κοινωνία μέσα στην οποία ζει και από την κατάσταση στην οποία αυτή βρίσκεται. Σε εποχές ακμής και ευημερίας, ήταν σύνηθες το φαινόμενο τα έργα της επιστημονικής φαντασίας να τείνουν κατά κανόνα προς την ουτοπία. Σε καιρούς πάλι παρακμής και οπισθοχώρησης του πολιτισμού, όπως ο δικός μας, η δυστοπία μοιάζει ως κάτι πολύ πιο κοντινό και οικείο. Και πράγματι, όταν κανείς έχει ζήσει το πέρασμα μίας φονικής πανδημίας και βρίσκεται υπό την συνεχή απειλή του ξεσπάσματος μίας νέας παγκόσμιας σύρραξης, δύσκολα μπορεί να παραμένει αισιόδοξος…

Και για έναν συγγραφέα ή ποιητή του φανταστικού, αυτό ανοίγει τέσσερεις πιθανούς δρόμους. Ο ένας είναι να αφήσει την θλίψη και την απογοήτευση να σιγήσουν την πένα του, παύοντας την δημιουργική του δραστηριότητα -κάτι που μπορώ να καταλάβω, αλλά που κατά την ταπεινή μου γνώμη, δεν αποτελεί λύση.

Ο δεύτερος είναι η κόντρα στο ρεύμα προσκόλληση στην ουτοπία, το να πεις δηλαδή στον αναγνώστη ότι «δεν με νοιάζει πώς είναι η εξωτερική πραγματικότητα. Εγώ θα φτιάξω ένα ονειρεμένο φανταστικό καταφύγιο μακριά της. Όσοι πιστοί προσέλθετε!»

Ο τρίτος είναι ο πλήρης εναγκαλισμός της δυστοπίας, το να μιλάμε δηλαδή για ένα καταστροφικό μέλλον, αλλά με τρόπο που να εστιάζει υπερβολικά στο γεγονός της καταστροφής, στην ματαιότητα του αγώνα για την επιβίωση ή ακόμα και στο ποιος φταίει για την καταστροφή (συνήθως σε αυτήν την προσέγγιση η ίδια η ανθρωπότητα), χωρίς κανένα στοιχείο λύτρωσης από το κακό -κάτι που σε υπερβολικές περιπτώσεις φτάνει μέχρι την τελική αποδοχή της αναγκαιότητας του αφανισμού της ανθρωπότητας.

Ο τέταρτος και τελευταίος δρόμος όμως, τον οποίο και γενικά επιλέγω είναι η προβολή της καταστροφής ως εμποδίου προς υπέρβαση για τους χαρακτήρες του βιβλίου και ως μέτρου της ψυχικής τους δύναμης. Στην περίπτωση αυτή, οι ήρωες της ιστορίας βρίσκονται σε μία δυστοπική κατάσταση την οποία καλούνται να υπερβούν, αναζητώντας μία έξοδο (για αυτούς και τους συνανθρώπους τους) που να οδηγεί από την δυστοπία στην ουτοπία. Μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες, στεναχώριες και πόνους που δοκιμάζουν στο έπακρο τις αντοχές τους, αλλά αυτό αποτελεί μέρος του ηθικού τους θριάμβου· το ότι μπροστά στα πιο δύσκολα δεν λύγιζαν ή, αν λύγισαν για λίγο (από ανθρώπινη αδυναμία), σηκώθηκαν ξανά για να συνεχίσουν τον αγώνα.

Διότι αυτού του είδους οι ήρωες είναι κατά την γνώμη μου αυτό που χρειάζεται το σημερινό αναγνωστικό κοινό και γενικότερα η σημερινή κοινωνία. Ήρωες που να αντιμετωπίζουν τον δυστοπικό εφιάλτη, να στιγματίζονται απ’ αυτόν (διότι σαφώς τους αγγίζει), να πονάνε οι ίδιοι και να πονάνε και ως απόρροια του πόνου του άλλου, να έχουν μέσα τους αξίες και βαθύτερους, ευγενείς σκοπούς και να μένουν πιστοί σ’ αυτούς, να λυγίζουν ίσως κάποτε από το βάρος των καταστάσεων, αλλά να σηκώνονται και πάλι και τελικά να λύνουν τα φαινομενικά άλυτα, θριαμβεύοντας επί του εφιάλτη με την τελική τους νίκη ή με τον θάνατό τους. Γιατί το μήνυμα που δίνουν αυτοί οι ήρωες στον αναγνώστη είναι το εξής: «Δεν θα σου “χρυσώσω το χάπι”. Ναι, οι καταστάσεις είναι ζοφερές. Ναι, το μέλλον κρύβει κινδύνους. Αλλά δεν πρέπει να πτοούμαστε από αυτά. Πρέπει να παλεύουμε για το καλύτερο με όλες μας τις δυνάμεις και να μην ξεχνάμε αυτό που πραγματικά σημαίνει να είμαστε Άνθρωποι. Ό,τι μπορεί να το κάνει ένας, μπορεί να το κάνει κι ο καθένας, αν το θελήσει κι αν το πιστέψει αρκετά. Μην απογοητεύεσαι, λοιπόν. Μπορείς να γίνεις η αλλαγή που περιμένεις!» (Ας σημειωθεί ότι η τελευταία φράση που κάθε άλλο παρά τυχαία επιλέχθηκε, αποτελεί παράφραση γνωμικού που αποδίδεται στον Mahatma Gandhi, τον πατέρα της σύγχρονης Ινδίας, που αποδυνάμωσε σημαντικά με την πολιτική του τις απαρχαιωμένες επιταγές του εκεί προϋπάρχοντος καστικού συστήματος· μία ιστορία πραγματική που συνέβαλλε ως πηγή ιστορικής έμπνευσης για την «Αίθουσα της Γνώσης»)

Υπό αυτό το πρίσμα άλλωστε, ακόμα και μία ιστορία που ξεκινά σε έναν δυστοπικό κόσμο, μπορεί να εκπέμπει ένα μήνυμα πολύ πιο αισιόδοξο απ’ ό,τι πολλές ιστορίες που προβάλλουν την ουτοπία: το ότι δεν υπάρχει ισχυρότερη φυσική δύναμη στο Σύμπαν από την ίδια την ανθρώπινη θέληση!

Το βιβλίο μπορείτε να το αγοράσετε άμεσα από το online βιβλιοπωλείο των εκδόσεων μας

https://www.universepaths.com/.../%CE%B7-%CE%B1%CE%AF%CE...

Τα βιβλία μας και το περιοδικό μας κυκλοφορούν σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Κεντρικό σημείο διανομής και πώλησης στην Ελλάδα

Βιβλιοπωλείο ΠΑΡ ΗΜΙΝ, Τρικούπη Χαριλάου 11Α, Αθήνα, 10679

Τηλέφωνο: 2103802542

Κεντρικό σημείο διανομής και πώλησης στην Κύπρο

Parga,

Λεωφ,Τσερίου 94 Στρόβολος, τηλ. 22327740


Video παρουσίασης των βιβλίων μου από την Ελένη Ζερβοπούλου

Ευχαριστώ από καρδιάς την Ελένη Ζερβοπούλου και την ομάδα του ιστολογίου Books and Freckles για το video παρουσίασης των βιβλίων μου "Η...